آرگاس ایرانی – کنه ی مخوف انگل مرغی

محمد رضا زرهون
15 مرداد, 1397
29 دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

Argas persicus که به عنوان کنه ی مرغی و یا کنه ی مرغ و خروس خانگی شناخته شده است. یک کنه با بدنی صاف و نرم است که بیشتر در مکان هایی که خروس، جوجه، مرغ ، اردک و غاز وجود داشته باشد، حضور دارد. این کنه اولین بار توسط لورنز اوکن در سال 1818 در بخش میانی ایران کشف شد و ابتدا به نام Rhynochoprion persicum ثبت شد.

Argas persicus زمانی که گرسنه و در قحطی قرار دارد به رنگ قهوه ای دیده می شود و زمانی که به قولی در حال ترکیدن است به رنگ آبی میزند البته نمی توان از روی یک رنگ به راحتی به شناخت کامل این کنه پی برد زیرا در شرایط مختلف ممکن است این رنگ تغییر کرده و به چشم ما به رنگ دیگری نمایان شود. آن ها  بروی میزبان های جانوری و شکاف های خانه، در و پنجره ها یافت می شوند. آنها همچنین حاملان باکتری Spirochete Borrelia anserina هستند که باعث اسپيروکتوز اسپرم، یکی از شدیدترین بیماری های مربوط به صنعت طیور می شود. A. persicus علاوه بر مرغ خانگی نیز ممکن است بر روی انسان تغذیه کند، اگرچه برخی حتی نکات بهداشتی فردی را نیز رعایت کنند.

پراکندگی

کنه ی مرغی در سراسر دنیا یافت می شوند و علاقمند به آب و هوای گرم و شرجی است و این هوا را ترجیح می دهد بنابراین در مناطقی در ایران که چنین آب وهوایی دارد بیشتر حضور دارند در بخش های پایینی ایالات متحده به دلیل حکمفرما بودن چنین آب و هوایی این کنه های نرم به راحتی دیده می شوند.

چرخه ی زندگی

کنه های آرگاسید (نرم) یک چرخه طول عمر چند جانبه دارند، به این معنی است که دو یا چند مراحل نمفی دارند که هر یک به وعده غذایی خون نیاز دارند. جفت گیری و تخم گذاری در محلی مانند لانه ی پرنده صورت میگیرد و لاروهای 6 پای تازه از تخم خارج شده به میزبان مناسب نزدیک خود حمله کرده و با تغذیه از آن به مدت چند ساعت تا چند روز به این کار ادامه می دهند. لارو پس از تغذیه در این مرحله میزبان را رها کرده و به پناهگاه  می رود و در این مکان به نمف سن 1 تبدیل می شود.  پس از مرحله نمف یک، کنه به سوی میزبان جدید حرکت میکند تا با تغذیه به نمف سن 2 تبدیل شود این میزبان ممکن است همان گونه ی ابتدایی باشد و یا متفاوت باشد. این سنین نمفی ممکن است تا 7 سن نیز برسد و در صورت بالغ شدن کنه، این تغذیه همچنان تکرار می شود و کنه های ماده بعد از هر تغذیه معمولا اقدام به تخم گذاری در شیارها و پناهگاه های خود می کنند.

انتقال بیماری

کنه ی A. persicus یک انتقال دهنده و محل نگهداری طبیعی باکتری B. anserina و کمک میکند تا این باکتری مارپیچی بیشتر و طولانی تر عمر کند. همچنین ویروس نیل غرب نیز می تواند ازطریق تغذیه این کنه به میزبان نفوذ کرده و باعث بیماری گردد. این کنه در انسان نیز می تواند باعث انتقال بیماری شود و در هر مرحله نمفی تا بلوغ می تواند خطرناک باشد بنابراین مراکز پرورش طیور ( مخصوصا سنتی ) نسبت به شست و شو بعد از کار اقدام کنند.

بیماری و علائم

بیماری Avian Spirochetosis

این بیماری سپتی سمی (باکتری مضر موجود در خون) توسط B. anserina در بزاق A. persicus منتقل می شود. Spirochete را می توان در نمونه های خون گرفته شده از پرندگان آلوده مشاهده کرد به نظر می رسد که پرندگان جوان به خصوص در برابر لارو A. persicus حساس هستند زیرا قبلا در معرض آن قرار نگرفته اند. علائم اسپيروتئوزيس پرندگان شامل کاهش توليد تخم مرغ، افسردگي، پليديپسي (افزايش تشنگي)، خواب آلودگي، بي اشتهايي، از دست دادن اشتها، اسهال سبز، پر فرورفتگي، از دست دادن وزن، فلج پا و بال (فلج فلاسيده) و مرگ ناگهانی می باشد. قبل از مرگ پرنده تمایل دارد دراز بکشد و حالت بی حال به خود بگیرد مخصوصا در مرحله ای که به شدت آلوده به این کنه شده است.

بیماری فلج کنه ای و عفونت کنه مرغی

بیماری فلج مرغی نیز همانند بیماری بالا دیده می شود و فلج ناگهان در سراسر بدن گسترده می شود ابتدا فلج بخش انتهایی بدن، پیشانی که در نهایت اختلال تنفسی و مرگ می شود. از دست دادن خون نیز در صورت عفونت میتواند رخ دهد و منجر به کم خونی بالینی می شود.

مقابله و مبارزه

کنترل لارو مهم است زیرا آن را به عنوان یک ناقل برای B. anserina عمل می کند. سمپاشی با تکرار به اسپری مالاتیون کمک می کند تا کنه ها را کاهش داده و به بهبود پرندگان کمک کند.تزریق Penicillin به نظر می رسد در درمان باکتری تاثیر نمی گذارد. در صورتی که این کنه در دامداری مشاهده شود حتما باید با نظر کارشناس دامپزشک نسبت به شست و شوی دام و ضدعفونی محیط اقدام کرد