پژمردگی ورتیسلیومی درختان میوه ی هسته دار

محمد رضا زرهون
18 فروردین, 1398
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

پژمردگی ورتیسلیومی ، در جهان این بیماري روي زردآلو، هلو، آلو، گیلاس، آلبالو و شلیل گزارش شده است. علاوه بر درختان مذکور پایه هایی که معمولاً براي این درختان به کار می روند نیز نسبت به پژمردگی ورتیسلیومی حساس هستند. این پایه هاي حساس شامل آلوي میروبالان و گیلاس محلب هستند. در ایران این بیماري روي زردآلو در شاهرود، خوي، استانهاي کرمان و سمنان؛ روي بادام در نیشابورف استان سمنان، کرمان و چهارمحال و بختیاری؛ روي گیلاس و آلبالو در استان کرمان روي آلو و گوجه در گرگان و استان مازندران گزارش گردیده است.

پژمردگی ورتیسلیومی

علائم بیماری

پژمردگی ورتیسلیومی در زرد آلو و بادام، نخستین نشانه ي بیماري به شکل پژمردگی ناگهانی برگهاي یک یا چند شاخه در اوایل تابستان بروز می کند. ابتداغ برگها تیره رنگ و به سرعت چروکیده می شوند. در زرد آلو ابتدا به صورت پژمردگی و بعد زردي وریزش برگ هاي چند شاخه شروع می شوند و سرانجام به خشکیدن شاخه هاي مبتلا منجر می شود و سپس به دیگر شاخه ها نیز سرایت می کند. در مقطع عرضی تنه و شاخه ها، آوند هاي چوبی به رنگ قهوه اي در می آیند. در گیلاس برگهاي موجود روي شاخه هاي یک ساله چروکیده می شوند،

برگ هاي آنها تیره رنگ، رشدشان متوقف و میوه هاي آنها به طور غیر عادي کوچک می گردند. برخی از ارقام هلو هاي مبتلا به این بیماري به تدریج که مسن می شوند خود را کاملاً ترمیم می کنند. درختان آلو وگوجه نسبت به سایر گروه ها کمتر به این بیماري مبتلا می شوند.در آوند هاي چوبی شاخه هاي درختان مبتلا رگه هاي قهوه اي تا تیره رنگ ایجاد می شوند. این تغییر رنگ در گیلاس چندان مشخص نیست، ولی در گوجه وآلو کاملاً مشخص و نمایان است.

عامل بیماری

عامل پژمردگی ورتیسلیومی  Verticillium dahliae Kleb است. در گونه ي V. dahliae  میسلیوم سیاه مقاوم و ریز سختینه در محیط کشت تشکیل می شود و در 30 درجه ي سانتی گراد رشد می کند.

چرخه بیماری

قارچ V. dahliae خاک زی است و می تواند از سطح تا عمق 90 سانتی متري خاك زنده بماند. ادامه ي زندگی براي این قارچ در دماي بیش از 25 درجه ي سانتی گراد مشکل می شود، خاك غرقاب نیز موجب کاهش زیستایی این قارچ می گردد. ریزسختینه هاي این قارچ از چند ماه تا یک سال در دماي بالاتر از 30 درجه ي سانتی گراد نیز زنده می مانند. این قارچ از طریق گیاهان آلوده، ذرات خاك آلوده و چاقوي پیوند زنی آلوده منتشر می شود. مایه ي این قارچ در زمین هاي آیشی که خاك آنها رسی یا شنی است کاهش پیدا می کند. عفونت در اوایل بهار به وسیله ي ریسه هاي تیره و ریز سختینه ها روي می دهد. نشانه هاي بیماري که قبلاً شرح داده شد در اواسط تابستان بروز می کنند.

و در اواخر تابستان تشدید می شوندف عامل بیماري ممکن است خود را از سالی به سال دیگر در ریشه هاي درختان آلوده زنده نگه دارد. از آنجایی که چوب اندامهاي آلوده در زرد آلو به رنگ تیره در می آید ممکن است عامل بیماري به صورت غیر فعال درآید، زیرا عصاره ي به دست آمده از چوب آلوده ي تغییر رنگ یافته بر اثر بیماري، مانع تندش اسپور یا رشد ریسه ي قارچ می شود. تشکیل انگم و تیلوز در آوند ها از حرکت صعودي کنیدي ها در درخت جلو گیري می کند.

مبارزه

کاشت نهال هاي سالم در خاك هاي عاري از مایه ي قارچ یا با جمعیت کم موثر است،

پایه هاي مقاوم در برابر این بیماري شناخته نشده اند. ضد عفونی خاك قبل از کاشت درخت با سموم تدخینی مثل کگلروپیکرین و یا مخلوط متیل بروماید و کلروپیکرین، مایه ي این قارچ را در خاك نابود می کند. تنظیم مقدار آب و کود هاي شیمیایی در باغ هاي آلوده به درختان این امکان را می دهد که خود را ترمیم کنند.