استفاده از نماتد ها در مبارزه بیولوژیک با آفات کشاورزی

نماتد ها یا همان کرم های بسیار ریزی که شما شاید از وجود آن ها در خاک اطلاعی نداشته باشید هم دارای گروه های مفید و هم دارای گروه های مضر بیماری زای گیاهی و انگلی جانوری هستند در این مطلب در واقع ما قصد داریم شمارا با نماتدهای مفید خاک آشنا کنیم و نحوه ی مبارزه و از بین بردن آفات را مورد بررسی قرار دهیم

نماتدهای مفید به صورت طبیعی در خاک وجود دارند و می توان از آنها به عنوان روش طبیعی بسیار موثر برای مقابله با آفتهایی که در خاک قرار دارند، استفاده کرد. نماتودها هیچ ضرری برای سلامت انسان یا حیوانات دیگر یا محیط زیست ندارند ( ولی نمونه های خطرناک انگلی نیز در آن ها یافت می شود ولی زیستگاه آن ها خوشبختانه خاک نیست ) بلکه تنها به حشراتی که در خاک قرار دارند حمله کرده و آنها را از بین میبرند.

نماتدهای مفید از طریق دهان، مقعد یا مجاری تنفسی وارد لاروهای حشرات شده و شروع به تغذیه از آنها میکنند. این باعث میشود باکتریهای خاصی در دستگاه گوارشی نماتودها پدیدار شوند. این باکتریها از طریق نماتود در بدن حشره خیلی سریع گسترش و تکثیر می یابند.باکتریها بافتهای بدن میزبان را به محصولاتی تبدیل میکنند که به سهولت مورد مصرف نماتودها قرار میگیرد ( بنابراین این نماتد ها با این کار بسیار پیشرفته غذای راحت تری را به دست می  آورند و باید این موجودات را جز متکامل ترین جانوران حساب کرد ) . به این ترتیب ظرف چند روز حشرات ساکن در خاک می میرند.

اگر چه نماتدها برای ما، حیوانات بزرگ و کرمهای خاکی هیچ ضرری ندارند، اما دشمن آفتها به شمار می آیند. بیش از 200 گونه حشره آفت از 100 خانواده حشره در مقابل این نماتدها آسیب پذیر هستند. هنگامی که نماتودها دما و دی اکسید کربن متصاعد شده از این نماتدها را احساس میکنند، به سمت آنها حرکت کرده و از طریق منافذ بدن حشره وارد بدن او میشوند. این نماتدها نوعی باکتری از گونه Xenorhabdus با خود حمل میکنند که ظرف 48 ساعت کار حشره را تمام میکند. باکتری که در بدن نماتد جوان وجود دارد ساختار داخلی بدن حشره را با آنزیم هضم می کند. این باکتریها برای انسانها و سایر حیوانات بی خطر هستند و در واقع نمیتوانند آزادانه در طبیعت زندگی کنند. چند نسل از نماتدها ممکن است در حشره مرده زندگی کرده و از او به عنوان منبع غذا تغذیه نمایند. هنگامی که منبع غذا به اتمام رسید، به خاک رفته و در جستجوی میزبان جدید میگردند. هنگامی که جمعیت آفتها از بین رفت، نماتدها مرده و تجزیه میشوند. نماتدهای مفید به قدری در کنترل آفت موثر هستند که میتوانند حشرات آفت را در مرحله پیش از بلوغ از بین ببرند و اجازه تبدیل آنها به آفتهای بالغ را ندهند.

فواید نماتدها برای گیاهان چگونه است ؟ 

نماتدها 6 فایده مهم برای ما و گیاهان دارند.

1- میزبان آنها طیف گسترده ای از حشرات آفت را شامل میشود بنابراین با موفقیت در کاهش جمعیت آفتهای متعدد عمل میکنند. نماتدها غذای اختصاصی ندارند و به ماده غذایی حشره خاصی وابسته نیستند بنابراین به کمک آنها با انواع آفات میتوان مبارزه کرد.

2- نماتدها میزبان خود را ظرف 48 ساعت از بین میبرند. همان طور که گفته شد، علت این است که آنزیمهای تولید شده توسط باکتری Xenorhabdus ، بدن او را هضم میکند.

3- نماتدها در محیط مصنوعی نیز میتوانند رشد کنند. بنابراین میتوان آنها را کشت داده و به صورت محصول تجاری به عنوان یکی از موثرترین روشهای طبیعی مقابله با آفات خرید و فروش کرد.

4- مرحله تاثیر گذاری تماتدها طولانی مدت است. نماتودها در صورتی که در دمای مناسب نگهداری شوند، تا چندین هفته در همان مرحله می مانند. معمولا در صورتی که آنها را در یخچال (دمای 2 – 3 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید 3 هفته در همین مرحله می مانند. همچنین میتوانند وجود آفت کش، جشره کش و کود را تحمل کنند. همچنین نماتدها در مرحله تاثیر گذاری بدون غذا هم در جستجو به دنبال میزبان میتوانند مدتی زنده بمانند.

5- هیچ شواهدی وجود ندارد که حشرات در مقابل این باکتری Xenorhabdus   مقاوم شوند. اگر چه حشرات هیچ ایمنی در مقابل این باکتری ندارند اما برخی حشرات (به خصوص حشرات مفید) ممکن است کمتر دچار آلودگی به انگل شوند چرا که احتمال کمتری دارد که نماتدها به سراغ آنها بروند.