بیماری انگومک پسته و نحوه مبارزه با آن

محمد رضا زرهون
9 اردیبهشت, 1398
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

انگومک پسته که در رفسنجان به آن شیر سیاه گویند، در باغ هاي پسته ي استان هاي کرمان، سمنان، قزوین و یزد سابقه ي طولانی دارد. انگومک پسته از مهم ترین بیماري هاي پسته در ایران است و سالیانه خسارت هنگفتی به این محصول وارد می سازد.

 انگومک پسته

علائم بیماری

علائم بیماری انگومک پسته روي طوقه و ریشه هاي کلفت درختان پسته بروز می کند؛ از این رو تا مدت زیادي بعد از ابتلاي درخت باغداران متوجه آن نمی شوند. نشانه هاي ثانوي بعد از پیشرفت بیماري در اندام هاي هوایی درخت ظاهر می شوند و عبارتند از: تراوش شیرابه در قسمت پایین تنه و طوقه، که در ابتدا شفاف و عسلی است سپس قهوه اي و تیره رنگ می گردد، تجمع مایع شیري رنگ چرك مانندي در محل یقه و ریشه بین پوست و چوب، که با بریدن پوست به بیرون می ریزد، ضعف عمومی قسمت هاي هوایی، سبز خشکی درخت در تابستان، ریز و کم رنگ شدن برگ ها، کاهش مقدار برگ و میوه و رنگ اندازي پوست خارجی میوه زود تر از معمول تظاهر می کند.

عامل بیماری

5 گونه قارچ از جنس Phytophthora به عنوان عامل این بیماري شناسایی شده است.

1- p. citrophthora  : از باغات پسته ي قزوین، دامغان، تبریز و فارس جدا شده است. اسپورانژ این گونه یک یا دو پاپیل دارد و به اشکال مختلف است. اُاسپور و هتروتال این قارچ تا به حال مشاهده نشده است.

2- p .megasperma  : اسپورانژ در محیط جامد تشکیل نمی گردد. اسپورانژ هاي تشکیل شده در محیط مایع به اشکال تخم مرغی، بیضوي، واژ گلابی و بدون پاپیل است. این گونه در رفسنجان و سیر جان یافت شده است.

3- p. drechsleri  : در محیط جامد رشد سریعی دارد. اسپورانژ پاپیل ندارد و اندازه هایش بسیار متغییر است. آنتریدي ها همیشه پیراماده (آمفیژن) هستند.

4- p. cryptogea  : رشد سریعی در محیط جامد دارد. آماس ریسه در محیط مایع تشکیل می گردد. اسپورانژ در محیط مایع تشکیل می گردد و فاقد پاپیل است. آنتریدي ها همیشه پیراماده اند.

5- P. nicotianae  : در باغات پسته ي کرمان و اردکان یزد شناسایی شده اند. در محیط مایع و جامد اسپورانژ تشکیل می دهد. اسپورانژ ها تخم مرغی شکل، پهن و گلابی شکل، داراي پاپیل اند، اندازه هاي متغییري دارند. در محیط کشت هاي جامد کلامیدوسپور تشکیل می دهند. آنتریدي ها پیراماده اند.

در بین گونه هاي بالا P. citrophthora  از همه پر آزار تر است. چرخهي بیماري و اپیدمیولوژي: بقاي قارچ ها به صورت میسیلیوم ر بافت ریشه هاي عفونی یا به حالت پوده رستی روي مواد پوسیده است. زاد مایه ها از طریق خاك، آب یا وسایل کشاورزي آلوده منتقل می شوند. رطوبت زیاد و سنگینی خاك باعث شدت بیماري هستند. عامل انتقال و انتشار بیماري، در هر باغ زئوسپور ها هستند.

مبارزه

پیشگیري:

• باغ هاي جدید در خاك هاي آلوده ي باغ هاي قبلی احداث نشوند.
• از آبی که از باغ آلوده عبور کرده براي آبیاري باغ سالم استفاده نگردد. نهر چه هاي آبیاري در باغ آلوده احداث نشود.
• از پایه یا نهال هاي سالم استفاده شود.
• درخت هاي پسته طوري آبیاري شوند که اب اطراف تنه ي درخت را فرا نگیرد.
• تنه ي نهال ها و درخت هاي غرس شده نباید زیر خاك قرار گیرند و اطراف آنها باید عاري از کود وعلف هاي هرز باشد.
• از بذر یا ارقام مقاوم به بیماري استفاده شود.

کنترل بیماري در باغ هاي بیمار:

• بافت هاي بیمار از درخت جدا گردند.
• طوقه و ریشه ي درخت هاي بیمار با محلول بردوی غلیظ 2 درصد یا اکسی کلرور مس 5 در هزار سمپاشی شوندف این
سمپاشی دو بار در سال در اوایل بهار و پاییز انجام شود. قارچ کش هاي متالاکسیل و کاپتان هم در جلوگیري از رشد
بیمار گر مؤثرند.
• 4 بار سمپاشی در ختان جوان در طول سال هر 3 ماه یکباربا قارچ کش آلیت از بیمار شدن درخت هاي سالم جلوگیري
می کند. آلیت را می توان در خاك اطراف طوقه ي درخت نیز مصرف کرد.