معرفی انواع تولیدمثل بکرزایی در حشرات

محمد رضا زرهون
12 مهر, 1396
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

معرفی انواع تولیدمثل بکرزایی در حشرات

در این نوشته قصد داریم شمارا با مفاهیم و انواع بکرزایی در حشرات آشنا کنیم تا آشنایی بیشتری با تولید مثل حشرات داشته باشید و اطلاعات خود را برای انجام تحقیقات و دیگر فعالیت های علمی ارتقا دهید

 

1 – بکرزایی اختیاری (Facultative parthenogenesis)

در این حالت ، افراد نر در جمعیت حضور دارند ، و حتی ممکن است به شکل عادی با ماده ها جفت گیری کنند ؛ اما با وجود حضور افراد نر در جمعیت و حتی جفت گیری آن ها با افراد ماده ، تلقیح یا عدم تلقیح  سلول تخمک در اختیار فرد ماده قرار دارد ، به طوری که هنگام تخم گذاری ، به انتخاب فرد ماده برخی از تخمک ها بارور شده و گروه دیگر از آن ها بدون تلقیح  خارج می شوند ، بکرزایی اختیاری ممکن است به دو شکل انجام گیرد ،

— بکرزایی اختیاری ( تولید کننده نر ) Facultative Arrhenotoky

بهترین مثال برای این حالت ؛  زنبور عسل می باشد ، زنبور عسل ماده در طول عمر خود فقزط یک بار جفتگیری می نماید و در همین یک بار به مقدار  کافی اسپرماتوزویید در کیسه ی دخیر اسپرم خود ذخیره می کند ،  به هنگام تخمگذاریدر داخل حجره های کندو ، اگر اسپرماتوزوئید از کیسه ی دخیره اسپرم ملکه آزاد شود و تخمک را بارورد نماید ؛ افراد حاصل همگی ماده ( ملکه یا کارگر ) و دیپلویید (32 کروزومی ) خواهند بود ، ولی اگر تخمک بدون تلقیح شدن توط اسپرماتوزویید گذاشته شود ، افراد حاصل همگی نر و هاپلویید (16 کروموزومی )خواهند بود

— بکرزایی اختیاری ( تولید کننده ماده ) Facultative Thelytoky

این حالت در مقایسه با بکرزایی اختیاری تولید کننده نر معمولا کمتر رخ می دهد ، برخی از نژاد های شپشک ها نرم تن معمولی به کمک این روش تولید مثل می نمایند ،در این شکل از بکرزایی ، تخمک های بارور شده به افراد نر و ماده و تخمک های بارور نشده ، همواره به افراد ماده تبدیل می شوند ،

2  – بکرزایی اجباری – Obligate Partthenogenesis

در بکرزایی اجباری ، افراد نر در جمعیت حضور ندارند و یا آن که  تراکم آن ها بسیار کم می باشد ، در این شرایط ، حشره ی ماده چاره ای جز تولید مثل به روش بکرزایی ندارد ،

بکرزایی ممکن است به دو صورت مشاهده گردد

— بکرزایی اجباری تولید کننده ماده (Obligate Thelytoky)

در این حالت ،  افراد نر در جمعیت حضور ندارند  و یا آن که تراکم ان ها بسیار کمیاب می باشند ،بنابراین افراد ماده مجبور هستند  هموارع بدون جفتگیری و تلقیج به شکل بکرزایی اجباری تولید مثل نمایند ، نوزادان حاصل از این نوع بکرزایی همواره ماده خواهند بود ، این حالت در برخی از بال ریشک داران ( تریپس ها ) چوبک ها و سوسک های سرخرطومی (Curculionidae) گزارش شده است

—  بکرزایی دوره ای (Cyclical parthenogenesis)

این شکل از بکرزایی در شته  های خانواده Aphididae و برخی از زنبورهای خانواده cynipidae مشاهد می شود  ، برای شناخت بهتر این شکل از بکرزایی ،  نحوه وقوع و مراحل آن در شته ها شرح داده می شود :

در طول فصل های بهار و تابستان که شرایط محیطی مناسب می باشد و مواد غذایی به فراوانی یافت می شود ، به دلیل عدم وجود افراد نر در جمعیت ،  شته ی ب صورت بکرزایی اجباری ماده زایی ، تولید مثل می نماید ، با کوتاه شدن طول روز  ،  کاهش مواد غذایی و نامساعد شدن شرایط محیطی طی فصل های پاییز و زمستان ، از طریق نوعی بکرزایی موسوم به بکرزایی نر-ماده زایی ، اافراد نر و ماده در جمعیت شته به وجود می آید.

 

افراد نر و ماده با همدیگر جفت گیری نموده  ( تولید مثل دو جنسی ) و سپس افراد ماده اقدام به گذاشتن تخم های زمستان گذران می نمایند  ، شته ، تمام فصل زمستان را به صورت تخم سپری می نماید  و در اول فصل بهار از این تخم ، شته ی ماده ای خارج می شود که ماده موسس (Fundatrix)نامیده می شود ماده های موسس در اول بهار دوباره از طریق بکرزایی اجباری ماده زایی و اجباری فقط در یک دوره ی معین از فعالیت سالانه حشره صورت می گیرد  و به دنبال آن ، یک نسل تولید مثل دوجنسی رخ می دهد ، به همین دلیل ، این نوع بکرزایی را بکرزایی دوره ای می نمایند ،

4 ) هرمافرودیسم (Hermaphrodism) تولید مثل تک پایه ای 

هرمافرودیسم در حشرات به ندرت رخ می دهد ، اما برخی از حشرات مثل شپشک استرالیایی از این قابلیت برخوردار می باشند ،در جمعیت این شپشک ، فراوانی افراد نر فوق العاده کم است و افراد ماده قادر هستند که هم گامت های نر و هم گانت های ماده را توسط گناد های خود تولید نمایند . به عبارت دیگر ، افراد ماده دارای قدرت خود تلقیحی ( خودگشنی ) هستند و نتاج حاصل  از این خود تلقیحی نیز همگی ماده خواهند بود ، در صورت عدم تلقیح تخمک توسط فرد ماده ، تخم های گذاشته شده هاپلویید بوده و به فرد نر تبدیل خواهند شد ، ( بکرزایی نر زایی )

 

 

بدون دیدگاه
اشتراک گذاری
اشتراک‌گذاری
با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید این صفحه را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.