بیماری سفیدک پودری (نمدی) هلو و دیگر درختان هسته دار

سفیدک پودری (نمدی) هلو ، نخستین بار توسط مرحوم اسفندیاري در سال 1326 در ایران گزارش شد. سفیدك پودري هلو به شبرنگ و شلیل نیز حمله میکند. این بیماري در نهالستانهاي درختان مذکور بهشدت شیوع دارد و خسارت هنگفتی به آنها وارد میسازد.

علائم بیماری

علائم سفیدک پودری (نمدی) هلو در تمام طول سال روي درختان آلوده مشاهده میشود. در اوایل بهار چند هفته پس از باز شدن برگها تا اواخر تابستان نشانهي بیماري روي برگ و میوه کاملاً مشهود است. در اواخر پاییز و زمستان که درخت برگ ندارد باید سرشاخه های درخت بیمار را معاینه کرد. تشخیص بیماري در جوانه ها تنها به روش رنگ آمیزي و مشاه دهي آنها زیر میکروسکوپ میسر است.

روي برگ:

سه تا چهار هفته پس از بازشدن برگ لکههاي کوچک سفید رنگ بیشکلی، در سطح رویی و گاهی زیرین برگها دیده میشوند. دو سه روز بعد بشرهي برگ در محل برگها سبزکمرنگ و مایل به قهوهاي میشود و نهایتاً برگ کمی چیندار می شود. برگهاي پیر بهندرت مورد حملهي قارچ قرار میگیرند و مقاومترند.

روي میوه:

ایجاد لکه های گرد روي میوه که اگر میوه سبز باشد، لکهي سفید و اگر میوه متمایل به قرمز باشد ایجاد لکه های زرد چرکین میکند. فعالیت قارچ روي میوههاي با قطر 1 تا 5.2 سانتیمتر باعث توقف رشد و ریزش آنها میشود. در میوه هایی که دیرتر مورد حملهي بیماري قرار میگیرند قسمتهاي لکهدار میوه سخت و سفت شده و از رشد طبیعی خود باز میمانند درنتیجه ممکن است میوهها تا اندازهاي بدشکل شوند. قطر لکه هاي بیماری روي میوه از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر متغییر است. گاهی لکهها تا نصف سطح میوه را اشغال میکنند و گاهی میوه در محل لکهها ترك بر میدارد، کمی یا زیادي آلودگی میوه به ارقام هلو بستگی دارد.

روي سرشاخه:

در اواخر بهار که برگها بالغ شده و مقاوم میشوند و از سوي دیگر شدت بیماري به حداکثر خود میرسد، سرشاخهها مورد حمله قرار میگیرند و از یک قشر نازك نمدي شکل که اجتماعی از ریسههاي درهم پیچیدهي قارچ است پوشیده میشود. در فصل پاییز معمولاً در باغهای آلوده، روي درختان مبتلا، تعداد زیادي از سرشاخههاي جوان آلوده که داراي تعداد زیادی نقاط تیره رنگ هستند و 2 تا 3 سانتیمتر انتهایی آنها خشکیده است نظر بیننده را به خود جلب میکند.

عامل بیماری

عامل بیماري سفیدک پودری (نمدی) هلو و شلیل در بیشتر موارد Sphaerotheca pannosa  است. ریسههاي آن در سطح میزبان مستقر شده و مکینههاي آن داخل سلولهاي اپیدرم میزبان نفوذ میکنند. میسلیومها و اندامهاي تولیدمثل غیرجنسی آن روي شاخ و برگ میزبان به قدري زیادند که قشري نمدي شکل را به وجود میآورند. معمولاً روي گیلاس، آلبالو و گوجهي وحشیclandestine Podosphaera ،و روي زرد آلو P. tridactyla عامل سفیدك پودري هستند. میسلیوم Sphaerotheca pannosa سفیدرنگ است. ریسه ها نازكاند و 3 تا 7 میلی متر قطر دارند. کنیديها در زنجیر و روي کنیدیوفورهاي افراشته به وجود میآیند.

Sphaerotheca pannosa –  powdery mildew leaf symptoms

چرخه بیماری

قارچ Sphaerotheca pannosa  بهشکل میسلیوم در فلسهاي داخلی جوانههاي هلو یا در جوانههاي خفتهي گلسرخ زمستانگذرانی میکند. برگها بهمحض خروج از جوانهها آلوده میشوند. آلودگیهاي ثانوي در تمام دورهي فصل رشد ایجاد میشوند. کنیديها با باد انتشار مییابند و اگرچه روي برگساره در دماي بین 20 تا 37 درجهي سانتیگراد تندش پیدا میکنند، ولی دماي بهینه براي آنها 21 درجهي سانتیگراد است. حساسترین زمان آلودگی برگساره در شب است که رطوبت نسبی بالا و فشار اسمزي برگها کم است

مبارزه

براي مبارزه با سفیدك حقیقی درختان میوهي هسته دار میتوان از قارچکشها استفاده کرد. میزبانهاي آلوده را حذف نمود یا از ارقام مقاوم بهره گرفت. حذف و انهدام بوتههاي گلسرخ آلودهي واقع در مجاورت باغهاي زردآلو، شلیل، هلو و آلو توصیه می- شود. هرگونه عملیات باغبانی که موجب افزایش جریان هوا (در باغ و داخل تاج پوشش درخت ها) و کاهش رطوبت شود، در جلو گیري از بیماري و کاهش شدت آن مؤثر بوده، باید اعمال گردد. از کاراتان به نسبت یک در هزار و همچنین الوزال( گوگرد وتابل) به نسبت 2 تا 3 در هزار می توان براي کنترل سفیدك حقیقی هلو استفاده کرد. حداقل باید 3 بار سمپاشی صورت گیرد. در صورت شدت بیماري دفعات سمپاشی هفت بار به فاصله ي ده روز از هم دیگر نیز توصیه شده است.

از قارچکشهاي جذبی مانند بنلیت( بنومیل) نیز میتوان به نسبت 5.0 تا 8.0 در هزار استفاده کرد. مبارزه با سفیدك حقیقی هلو ( و دیگر درختان میوهي هسته دار) و کنترل آن بهمحض ظهور اولین علائم بیماري نسبتاً آسان و قرین موفقیت است، در حالی که این امر در مراحلی که سفیدك بیشتر سر شاخهها و برگهاي درخت را پوشانده و پوشش آردي تشکیل داده، بسیار مشکل است. بهترین زمان سمپاشی وقتی است که گلبرگهاي درخت ریخته و میوه تشکیل شده باشد. حداقل 3 و حداکثر 7 بار – بسته به ضعف و شدت بیماري- باید درختان مبتلا سمپاشی شوند. سمپاشی اول پس از ریزش گلبرگها و سمپاشیهاي بعدي به فاصلهي 10 تا 14 روز بهعمل میآیند.