معرفی علف کش انتخابی آترازين

نام انگلیسی : Atrazine

فرمول شیمیایی : C₈H₁₄ClN_{5، قابل حل درآب}

علف‌کش انتخابي، سيستميک، از گروه تري‌آزين
فرمولاسیون:
1.گزاپريم Gesaprim %80 WP
2. گزاپريم Gesaprim %50 P
تاریخ ثبت: سال 1347

آترازین (به انگلیسی: Atrazine) یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۲۲۵۶ است. شکل ظاهری این ترکیب، جامد بی‌رنگ است. این ترکیب به عنوان یک علف‌کش مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمانی که آترازین در غلظت‌هایی پایین‌تر از استانداردهای دولت مصرف شود، باعث آلودگی گستردهٔ آب‌های آشامیدنی و مشکلاتی احتمالی در انسان‌ها در رابطه با نقائص هنگام تولد و مشکلات قاعدگی می‌شود و به همین دلیل مورد بحث‌های بسیاری قرار گرفته است. با وجود این‌که این ترکیب در اتحادیه اروپا ممنوع شده است، هنوز به عنوان یک علف‌کش به طور گسترده‌ای در جهان استفاده می‌شود.

نحوه اثر: بازدارنده انتقال الكترون در فتوسنتز(فتوسيستم 2) و تعرق و همچنين مداخله در ساير فرآيندهاي آنزيمي در گياهان حساس. گياه ذرت توسط گلوتاتيون ترانسفراز(glutathione transferase)، سميت اين علف‌كش را از بين مي‌برد و از اين جهت به آن مقاوم است.

نحوه جذب و انتقال درگياه: به راحتي توسط ريشه گياه جذب و از طريق آپوپلاست به اندام‌هاي مختلف انتقال و در مريستم‌ها و برگ‌ها تجمع مي‌يابد. در عين حال اين علف‌كش از طريق اندام‌هاي هوايي نيز قابل جذب است.

علائم تأثير در گياه: توقف رشد در كليه اندام‌هاي گياه سالم و در نهايت كلروز و نكروزه شدن بافت‌هاي سبز
ماندگاري درخاك(نيمه عمر علف‌كش): دوام علف‌کش در خاک نسبتاً زياد است و حداقل به مدت 12 ماه از زمان مصرف سم نمي‌توان محصول ديگري (غير از ذرت و سورگوم) در زمين کشت نمود.

موارد مصرف در ايران:
علف‌هاي هرز پهن‌برگ و باريك برگ در مزارع ذرت ) 1 تا 5/1 کیوگرم آترازین + 5 لیتر آلاکر قبل از کشت یا بلافاصله بعد از کاشت و قبل از رویش[، سورگوم، نيشکر ] 5 کیلوگرم آترازین به تنهایی یا مخلوط با 4 کیلوگرم آمترین هنگام کشت(، مناطق غير زراعي )30 کیلو آترازین + 15 کیلوگرم بروماسیل پس از رشد علف‌ها(

موارد مصرف در ساير کشورها: 
علف‌هاي هرز تک لپه اي و دو لپه اي يکساله در زمين‌های جنگل کاري شده، گياهان زينتي، جنگل‌ها، تمشک، ذرت، ذرت شيرين

راهنماي مصرف:
– ميزان مصرف بسته به محصول، نوع خاک و نوع علف هرز متفاوت مي‌باشد.
– در مزارع ذرت و ذرت شيرين به صورت كاربرد پيش رويش توصيه مي‌شود.
– اين علف‌كش جهت كنترل علف‌هاي هرز پهن‌برگ و كشيده برگ نيشكر و در هنگام كشت و قبل يا بعد از ظهور علف‌هاي هرز و به مقدار5 كيلوگرم آترازين به تنهايي يا مخلوط با 4 کيلوگرم آمترين هنگام کشت و بعد از ظهور علف‌هاي هرز توصيه مي‌شود.
– در مناطق غير زراعي به مقدار30 کيلوگرم آترازين + 15 کيلوگرم بروماسيل پس از رشد علف‌هاي هرز كاربرد دارد.
– حداکثر دفعات سم‌پاشي يک مرتبه به ميزان 3 ليتر در هکتار در مزرعه ذرت و ذرت شيرين و 1 بار در هرفصل براي نهالستان کاج، تمشک و نسترن‌ها مي‌باشد.
– آخرين نوبت سم‌پاشي 7 ماه قبل از کشت محصول جايگزين به جاي ذرت، براي نهالستان کاج در فروردين ماه، براي تمشک قبل از ظهور ني ، براي نسترن قبل از آنكه علف‌هاي هرز به طول 3 سانتي متري برسند، مي‌باشد.
– تأثيراين علف‌كش بر روي ريشه علف‌هاي هرز در صورت وقوع بارندگي افزايش مي‌يابد، درهر حال وقوع بارندگي در 1 تا 2 ساعت بعد از سم‌پاشي مناسب نيست.
– افزايش شدت نور موجب گسترش سريعتر علائم تأثير در گياه مي‌شود.
طي سال‌هاي اخير دوز مصرف اين علف‌کش از 5 به 5/1 تا 3 کيلوگرم در هکتار کاهش يافته و طرز مصرف از پيش رويشي به پس رويشي تغيير يافته است. در حالت اخير آترازين همراه علف‌کش‌هايي نظير متري‌بوزين جهت کنترل علف هرز اويارسلام (تا مرحله گل دهي) در زراعت نيشكر استفاده مي‌شود. در اين شيوه بخش‌های هوائي اويارسلام نيز کنترل گرديده و گياه نيشـکر فرصت ادامه رشد پيدا مي کند.
– دزهاي بالا براي خاک‌های سنگين و هوموسي و مناطقي است که متوالياً زير کشت ذرت قرار مي گيرند.
ت- أثير آترازين در خاک‌هایي با مواد آلي بيشتر کاهش مي‌يابد. اين علف‌كش براي خاک‌های حاوي بيش از 10 درصد مواد آلي توصيه نمي‌شود.
– كاربرد اين علف‌كش در فصل کاشت تمشک توصيه نمي‌شود.
– سم‌پاشي آترازين روي کاج نوئل توصيه نمي‌شود.
– براي كنترل علف‌هاي هرز در جنگلهاي کاج، سم پاشي سراسري با آترازين طي ماههاي بهمن تا فروردين صورت گيرد.
-تأثير اين علف‌كش روي پنجه مرغي و ارزن‌های وحشي نسبتاً ضعيف است.

احتیاط‌های لازم:
كاربرد مداوم علف‌كش آترازين(وهمچنين ساير تريازين‌ها) منجر به افزايش نژادهاي مقاوم علف‌هاي هرز مي‌شود.
با توجه به دوام زياد آترازين در خاك، بايد انتخاب گياه زراعي جهت كاشت در فصل بعد با دقت صورت پذيرد و از كاشت گونه‌هاي حساس در تناوب خودداري شود.
جذب برگي آترازين بسيار ناچيز و در صورت كاربرد آن با مويانها، جذب از طريق برگ‌ها نيز افزايش مي‌يابد.
احتمال آسيب ناشي از بقاياي اين علف‌كش بر روي گياهان زراعي حساس وجود دارد.
بارآن‌هاي سنگين پس از سم‌پاشي باعث شستشوي علف‌کش مي شوند.

در هنگام سمپاشی از مصرف سیگار خودداری کنید.

ملاحظات زيست محيطي:
ميزان سميت( LD50،LC50،EC50):1869 ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي پستانداران، 940 تا 19650 ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي پرندگان و 3/4 تا 76 ميلي‌گرم بر ليتر براي ماهي‌ها.
كاربرد وسيع اين علف‌كش براي محيط زيست خطرناک است.
آترازين از جمله علف‌كشهايي است كه كاربرد مداوم آن موجب بروز مقاومت در علف‌هاي هرز مي‌شود.
آترازين براي موجودات آبزي بسيار سمي مي‌باشد و روي محيطهاي آبي اثرات سوء طولاني مدت دارد. از اين جهت بايد از آلوده کردن نهرها و آب‌هاي سطحي خودداري کرد.
براي کاهش حرکت و شستشوی آترازین از سطح خاک (مخصوصاً در خزانه درختان جنگلي)،کشاورز باید بين مناطق تيمار شده و آب‌هاي سطحي، نواري به عرض 6 متر از گونه‌های گرامينه کشت کند.