راهنمای شناسایی و کنترل کرم سفید ریشه Polyphylla olivieri

محمد رضا زرهون
6 خرداد, 1399
4 دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

کرم سفید ریشه،  (Polyphylla olivieri (Col.، Melolonthidae یک آفت جدی و پلی فاژ (همه چیز خوار) درختان میوه و دیگر درختان است. لاروها به ریشه ها آسیب می رسانند و باعث از بین رفتن درختان، گیاهان زینتی و گیاهان زراعی شده و در نهایت افتادن آن ها می شوند. این سوسک scarabeid یک آفت خطرناک درختان باغ به ویژه درختان جوان در بیشتر مناطق ایران است.

شکل شناسی کرم سفید ریشه

حشره کامل کرم سفید ریشه که به نام “سوسک زرد آلو رسانک”یا “اریک  قیزاردان” نیز نامیده می شود سوسک بزرگ زیبایی است به طول 30 تا 40 میلی متر و عرض تقریبی 20 میلی  متر به رنگ قهوه ای شکلاتی با لکه های سفید فراوان روی بالپوش ها وسه نوار طولی سفید مشخص در پشت سینه اول (یکی در وسط و دو تای دیگر در طرفین آن قرار دارند).

اختلاف بین حشرات نر و ماده کاملاً مشخص است :

  • اختلاف اول:  اینکه شاخک های 10 بندی در افراد نر دارای 7پرّه یا ورق بزرگ و در افراد ماده تعداد این ورق ها 5 عدد وکوچکتر می باشند.
  • اختلاف دوم: اینکه : در لبه خارجی ساق پاهای جلوی افراد نر 2 دندانه و در حشرات ماده 3دندانه نسبتاً بزرگ دیده می شود

تخم این حشره درشت وبیضی شکل وبه رنگ سفید به ابعاد متوسط 2.5 تا 4 میلیمتر است که معمولاً به  طور دسته جمعی در عمق 7 تا10 سانتی متر درخاک اطراف تنه درخت گذارده می شود.

لارو این آفت با نام کرم سفید ریشه (وازگیلّی) دارای جثّه بزرگ به شکل قوسی خمیده ، به رنگ سفید میباشد که طول آن پس از تغذیه ورشد کامل به 80 تا 90 میلی متر می رسد. سر لارو به رنگ قهوه ای بوده دارای قطعات دهانی ساینده با آرواره های بزرگ وقوی می باشد که برای بریدن وجویدن ریشه گیاه به کار می رود.

لاروها قبل از وارد شدن به مرحله شفیرگی در زیر خاک لانه گلی تهیه می کنند و در داخل آن تبدیل به شفیره می شوند. حشره کامل از شفیره بیرون آمده و با سوراخ کردن زمین از آن خارج می شود.

 

 

راهنمای شناسایی و کنترل کرم سفید ریشه Polyphylla olivieri

زیست شناسی آفت

از نظر زندگی، کرم های سفید ریشه اغلب دوره لاروی 2 تا 3 ساله دارند. حشرات کامل بسته به منطقه از اواخر بهار و اوایل تابستان ظهور پیدا میکنند. ظهور حشرات کامل تدریجی بوده و ممکن است حدود یک ماه یابیشتر ادامه یابد.

پرواز حشرات بعد از غروب آفتاب و اوایل شب انجام می گیرد و معمولاً به سمت نور چراغ جلب می شوند. در هنگام روز سوسک ها بدون حرکت روی تنه و زیر کلوخه ها استراحت می کنند.

حشرات نر برای جلب ماده تولید صدا میکنند. پس از اندکی تغذیه از برگ درختان و وارد کردن خسارت ناچیزی به برگ اقدام به جفت گیری میکنند و بعد از آن می میرند. تمام فعالیت‌های حیاتی، تغذیه، جفت‌گیری و تخمریزی در غروب و اوایل شب انجام می‌گیرد.

۴روز بعد از جفت گیری ماده ها شروع به تخم ریزی میکنند. ماده با پاهای جلویی به عمق تقریبا ۷ سانتی متر خاک نفوذ کرده و در شکاف و ترک های خاک تخم ها را یا به صورت انفرادی یا در دسته های ۶ تایی قرار میدهد. ماده ها نیز پس از تخمریزی می میرند.

دوره جنینی 3-2 هفته و در مناطق سرد سیر تا ۳۵ روز هم به طول می انجامد. بعد از آن لاروها وارد خاک می شوند و در سنین اول که جثه کوچکتری دارند نزدیک سطح خاک زندگی میکنند و از ریشه های سطحی و جوان تغذیه میکنند.

راهنمای شناسایی و کنترل کرم سفید ریشه Polyphylla olivieri

[alert type=”warning”]لارو ها با تغذیه از ریشه باعث قطع شیره نباتی می شوند. گاهی تا ۵۰ عدد لارو روی ریشه یک درخت هم دیده میشود.[/alert]

مبارزه با کرم سفید ریشه

  • مبارزه زراعی ومکانیکی

    • شخم وبیلکاری :

در نقاط آلوده لاروها به مدت سه سال در خاک بوده و در فصول گرم در اطراف ریشه درختان و نباتات دیگر زندگی می کنند . این لاروها در سال اول از ریشه نازک گیاهان مختلف ودر سال های دوم و سوم از ریشه های اصلی درختان و بوته ها تغذیه کرده و آن هارا از پای در می آورند.

بنابراین بیل زدن خاک به ویژه اطراف ریشه درختان و انجام شخم عمیق موجب از بین رفتن عده زیادی از لاروهای سنین مختلف کرم سفید ریشه می شود و انجام این عمل بویژه باید زمانی انجام گیرد که لاروها در قسمت های سطحی خاک قرار دارند و بهترین موقع برای این اقدام از اواسط بهار تا اوایل پاییز است.

  • جمع آوری و انهدام حشره کامل در طول روز

  • با تکان دادن درخت

در ساعات اولیه صبح حشرات بالغ را به راحتی می توانید بروی شاخه ی درختان و یا روی کلوخه ها مشاهده کنید  و با دست و یا تکان دادن درخت نسبت به جمع آوری آن ها اقدام نمایید، این کار از افزایش جمعیت آن ها جلوگیری می کند

راهنمای شناسایی و کنترل کرم سفید ریشه Polyphylla olivieri

  • استفاده از تله های نوری

استفاده از منابع نوری در شب به منظور جلب وجمع آوری حشرات نر که تروپیسم مثبت به نور دارند می تواند در طول مدت پرواز حشرات کامل این آفت قابل اجرا باشد و در این روش جهت حصول نتیجه بهتر لازم است ضمن رعایت فاصله مناسب تله ها، از روشن کردن چراغ های دیگر در پارک جودداری کرد. بیشتری شکار معمولاً در هفته های 3و 4 تیر ماه می باشد. لازم به ذکر است که حشرات ماده بارور نسبت به نور تروپیسم منفی دارند.

تله نوری در راهنمای شناسایی و کنترل کرم سفید ریشه Polyphylla olivieri

  • از بین بردن علف های هرز یکساله و چند ساله چون منبع غذایی خوبی برای لاروهای سن اول است

  • مبارزه شیمیایی

اغلب حشره کش های تماسی که معمولاً علیه آفات دیگر درختان به کار برده می شود در صورتی که مصرف آن ها مصادف با ظهور حشرات کامل کرم سفید ریشه باشد در حد زیادی این سوسکها را از بین می برد . لیکن مبارزه شیمیایی علیه مرحله لاروی آفت بهترین و اساسی ترین روش کنترل آن به حساب می آید به ویژه زمانی که لاروها نوزاد از تخم تفریخ شده ودر قسمت های بالا وسطحی خاک فعال هستند.

اگر چه در زمین های آلوده به کرم سفید ریشه مبارزه شیمیایی علیه لاروهای سنین مختلف آفت از اواسط بهار تا اواسط پاییز انجام پذیر است لیکن با توجه به طرز زیست آفت ، بهترین زمان مبارزه هنگامی است که لاروهای نوزاد و جوان از تخم خارج شده و در قسمت های بالا و سطحی خاک قرار دارند در این هنگام لاروها لخت بوده وحساسیت بدن آن هابه هر نوع سمی خیلی بیشتر است.

برای موثر تر شدن عملیات سمپاشی بر علیه لاروهای درون خاک، بهتر است ابتدا زمین (به خصوص سایه انداز درخت) را شخم زده و و با سمپاشی که سرلانس آن بروی ذرات درشت تنظیم شده نسبت به محلول پاشی آن نقاط اقدام شود.

از سموم قابل استفاده در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

  • دیازنون 60%
  • دورسبان 48%
  • پودر سوین 80%
  • ایمیدا کلوپراید ( کونفیدور) به میزان2 – 2.5 در هزار

[alert type=”info”]برای دریافت تاثیر بهتر و کنترل هرچه بهتر این آفت، بهتر است سایه انداز درخت را تا نزدیکی سطح ریشه خاکبرداری کرده و سپس سمپاشی نمایید، سمپاشی باید دور تا دور درخت صورت گیرد تا از رسیدن سم به تمام نقاط مشکوک به حضور لاروها اطمینان حاصل گردد[/alert]

دشمنان طبیعی و مهار زیستی

ناگفته نماند که این حشره، دارای دشمنان  طبیعی بسیار زیادی است و می توان با به کار بردن محصولات بیولوژیکی مخصوص این آفت در بازار طبق دستورالعمل های شرکت تامین کننده برای مبارزه با این آفت اقدام کرد

از جمله دشمنان طبیعی می توان به لیست زیر اشاره نمود

  • قارچ  Beauveria bassiana
  • باکتری Bacillus popilliae
  • انواع نماتد ها از جمله glaseri  Steinernema
  • قارچ Metarrhizium anisopliae در مرحله لاروی
  • زنبور های پارازیتوئید از جنس های Scolia,Thipha ,Eliso