شناسایی بیماری موزاییک انجیر و مبارزه با آن

محمد رضا زرهون
11 فروردین, 1398
4 دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

موزاییک انجیر در ورامین به شدت شایع است. این بیماری از یزد، گرگان، مازندران و گیلان هم گزارش شده است. موزائیک انجیر در بیشتر کشورهای سواحل دریای مدیترانه و آمریکا نیز شیوع دارد و دارای اهمیت اقتصادی است (منوچهری، ۱۳۴۷).

نشانه های بیماری

نشانه های موزاییک انجیر در برگ و میوه ظاهر می شوند. در برگ، لکه های موزائیکی به رنگ سبز کم رنگ تا زرد و کاملا متمایز با رنگ سبز طبیعی برگهای انجیر پدیدار می شوند.
حواشی لکه های زرد، به تدریج کم رنگ تر شده، در رنگ سبز تیره بافت سالم برگ تداخل پیدا می کنند. لکه های موزائیکی ممکن است به طور منظم و متفرق سطح برگ را بپوشانند یا به شکل لکه های نامنظم به رنگ سبز کم رنگ که به تدریج به سوی لبه های پهنک برگ پیشروی می کنند، پدیدار گردند. در اواخر فصل رویش، نواری به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز (زنگاری) پیرامون لکه های موزائیکی را احاطه می کند. ظهور رنگ زنگاری در اطراف لکه های موزائیکی ظاهرة معلول مرگ یاخته های اپیدرمی یا زیر اپیدرمی است. گاهی برگهای تغییر شکل یافته، روی سرشاخه هایی که برگ طبیعی دارند ظاهر می شوند.

نشانه های موزاییک انجیر روی میوه، شبیه نشانه های این بیماری روی برگهاست، ولی این علایم خیلی واضح نیستند. بعضی از ارقام درختان انجیر مبتلا به این بیماری، ضعیف شده، اندازه میوه و مقدار محصول آنها کاهش پیدا می کنند.

موزاییک انجیر

عامل بیماری

بررسیهای انجام شده در خارج نشان می دهند: عامل بیماری موزائیک انجیر احتمالا ویروس موزانیک انجیر (FMV) است. تاکنون این ویروس از گیاه بیمار جدا و خالص سازی نشده و ویژگیهای آن توصیف نگردیده است. رقم Blackmission بسیار حساس و رقم Calimyrna در برابر بیماری موزائیک انجیر مقاوم است. انجير Ficus palmata یا درختان انجیری که والد نر F . palmata بوده اند. به این بیماری ایمن هستند. در ناقل ویروس موزائیک انجیر، کنه انجیر با نام علمی Aceria fici است. اگر فقط یک کنه ناقل ویروس از دان نهال سالم F . carica تغذیه کند، آن نهال بذری به ویروس موزائیک انجیر مبتلا می شود. این ویروس با پیوندک هم انتقال پیدا می کند، ولی با بذر منتقل نمی شود.

مبارزه

۱. از درختان انجیری که نشانه های بیماری در آنها دیده می شود، قلمه و پیوندک گرفته نشود.

۲. قلمه های ریشه داری که برای کاشت یا احداث باغ تهیه و توزیع می شوند، در خلال فصل رویش به دقت معاینه شوند و مواد تکثیری که نشانه های بیماری روی آنها دیده می شود حذف و منهدم گردند.

٣. کنترل کنه ناقل موزائیک انجیر، در جلوگیری از پیدایش بیماری و کاهش خسارت مؤثر است