شناسایی و مبارزه با مهمترین بیماری های گوجه فرنگی

محمد رضا زرهون
20 اردیبهشت, 1398
14 دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

گوجه ‌فرنگی (Solanum lycopersicum) می‌تواند تقریبا در هر نوع خاکی که نسبتا خوب زهکشی شده، رشد کند. یک منبع خوبمواد آلی می‌تواند بازده را افزایش داده و مشکلات تولید را کاهش دهد. گوجه فرنگی و دیگر سبزیجات مشابه مانند سیب زمینی، فلفل و بادمجان نباید در یک زمین بیش از یک بار در سه سال کاشت. در حالت ایده آل، کاشت محصول قبل از گوجه فرنگی باید اعضای خانواده علفی باشند. ذرت، یک محصول چرخشی عالی با گوجه فرنگی است مقادیر زیادی مواد آلی را در خاک تامین می کند و رشد ارگانیسم های بیماریزا را که به گوجه فرنگی ها حمله می کند، ترویج نمی کند. دانه و گیاه تایید شده توصیه می شود و هرگاه که امکان پذیر باشد باید استفاده شود.

  • پژمردگی باکتریایی – Bacterial Wilt

پژمردگی باکتریایی یا سوختگی باکتریایی جنوبی گوجه فرنگی که توسط Ralstonia solanacearum که نام قدیمی آن Pseudomonas solanacearum است ایجاد می شود. این باکتری در طی مدت طولانی در خاک زندگی می کند و از طریق زخم های حاصل از پیوند، کشت یا حشرات و از طریق زخم های طبیعی که در آن ریشه های ثانویه ظاهر می شوند، وارد ریشه می شوند. توسعه بیماری در درجه حرارت بالا و رطوبت بالا زیاد است و این شرایط مساعد رشد این باکتری است. این باکتری ها در داخل بافت های آبرسانی گیاه به سرعت رشد می کند و آن ناحیه را با ماده ای چسبناک پر می کنند. این باعث می شود که گیاه سریعا پوسیده شود. در حالی که برگ ها سبز می شوند اگر یک ساقه آلوده را به صورت عمودی برش دهیم، علائم را به صورت پوسیدگی قهوه ای و قطرات ریز زرد رنگی مشاهده می کنیم.

بیماری پژمردگی باکتریایی Ralstonia solanacearum در گوجه فرنگی

بیماری پژمردگی باکتریایی Ralstonia solanacearum در گوجه فرنگی

پیشگیری و درمان:

کنترل پژمردگی باکتریایی از گیاهان رشد کرده در خاک آلوده دشوار است. تغییر کشت با گیاهان غیر حساس مانند ذرت، لوبیا و کلم، برای حداقل سه سال، کنترل را میسرتر میکند. نباید از از فلفل، بادمجان، سیب زمینی، آفتابگردان برای کشت زراعی تناوبی استفاده کنید. تمام مواد گیاهی آلوده را از بین ببرید و نابود کنید. ارقام Kewalo تا حدودی به واکنش باکتریایی مقاوم هستند، اما یک رقم غیر معمول است. کنترل شیمیایی برای این بیماری در دسترس نیست.

  • لکه موجی گوجه فرنگی- Early Blight

این بیماری توسط قارچ های Alternaria tomatophila و A. solani  ایجاد می شود و اولین علامت زخم های قهوه ای که اکثرا در برگ های پیرتر مشاهده می شوند نقاط بزرگ و حلقه های متمرکز با الگوی چشم گاو نر در مرکز محل بیماری مشاهده می شود. بافت اطراف لکه ها ممکن است زرد باشد. اگر درجه حرارت و رطوبت بالا در این زمان رخ دهد، بسیاری از شاخ و برگ ها خشک می شوند. لکه ها  روی ساقه شبیه به علائم روی برگ هستند گاهی اوقات اگر در نزدیکی خط خاک (پوسیدگی طوقه) اتفاق می افتد، بروی میوه لکه ها به اندازه ی قابل توجهی می رسند که تقریبا در تمام میوه ها دیده می شود، حلقه های متحدالمرکز بروی میوه هم مشاهده  می شود و اغلب میوه های آلوده به زمین می افتند.

قارچ ها بر روی باقیمانده های آلوده در خاک، بر روی بذر و سایر میزبان های خانواده بادمجانیان مانند سیب زمینی ایرلندیو بادمجان حفظ می شوند و مجددا در صورت عدم مبارزه سیکل بیماری را تکرار خواهند کرد.

لکه موجی گوجه فرنگی

لکه موجی گوجه فرنگی

پیشگیری و درمان:

استفاده از ارقام مقاوم و یا تحمل گوجه فرنگی. استفاده از بذرهای بدون پوسیدگی را بکار ببندید و گیاهان بیمار را در این زمینه قرار ندهید. استفاده از تناوب زراعی، از بین بردن علف های هرز. کوددهی مناسب و بموقع،  گیاهان گوجه فرنگی را با آب آبیاری خیس نکنید و این امکان را فراهم کنید که گیاه گوجه فرنگی به خوبی رشد کند. برگ ها و شاخه های آلوده را از بین ببرید.

اگر بیماری به اندازه کافی قوی و اپیدمی شد برای کنترل از مواد شیمیایی استفاده کنید، یکی از قارچ کش های زیر را انتخاب کنید: مانکوزب (بسیار خوب)؛ کلروتالونیل یا قارچ کش های مس (خوب). دستورالعمل های استفاده از سم  را در برچسب پشت  ظرف سم دنبال کنید.

  • بیماری بادزدگی گوجه فرنگی -Late Blight

بیماری بادزدگی یک بیماری بالقوه جدی برای سیب زمینی و گوجه فرنگی است که توسط قارچ Phytophthora infestans ایجاد می شود. که به آن بازدگی فیتوفترایی نیز گفته می شود. بادزدگی در آب و هوای خنک و مرطوب بسیار آسیب رسان است. قارچ می تواند تمام قسمت های گیاهی را تحت تاثیر قرار دهد. برگ های جوان علائم کوچکی را از خود نشان می دهند که به صورت تیره شدن است و لکه های آبسوخته روی آن تشکیل شده است. این لکه های روی برگ به سرعت بزرگ شده و کپک سفید رنگی بروی حاشیه سطح پایینی برگ ها از خود نشان می دهد.

از بین رفتن برگ ها ( قهوه ای شدن و  چروکیده شدن برگ ها و ساقه) ممکن است در طول 14 روز از مشاهده علائم اتفاق بیافتد. میوه های آلوده گوجه فرنگی علائم رنگ زیتونی، براق شدن را که ممکن است به طور وسیعی صورت بگیرد، از خود نشان می دهند. اسپور قارچی در بین گیاهان و باغ ها با باران و باد پخش می شود. رطوبت بالا و دمای روزانه در حدود 21 درجه ی سانتی گراد، مناسب برای فعالیت این قارچ است.

پیشگیری و درمان:

برای کم کردن مشکلات بادزدگی باید دستورالعمل های زیر را دنبال کنید:

  • برگ ها را خشک نگه دارید، زمینی را انتخاب کنید که آفتاب از صبح زود شروع به تابیدن و پوشش دادن آن بکند
  • از آبیاری اضافه به خصوص در اواخر روز بپرهیزید و فاصله کاشت را کمی زیاد کنید
  • خرید بذر گواهی شده و بدون آلودگی
  • از بین بردن علف های هرز و گیاهان هم خانواده سیب زمینی.
  • سیب زمینی های پوسیده شده در کشت قبلی را به صورت کمپوست دفن نکنید
  • گیاهان بیمار را حذف کنید و از بین ببرید
  • اگر بیماری به اندازه کافی قوی باشد برای کنترل مواد شیمیایی، یکی از قارچ کش های زیر را انتخاب کنید: کلرهتلینیل – chlorothalonil (بسیار خوب)؛ قارچ کش مسی یا مانکوزب mancozeb (خوب). همچنین ارقام مقاوم نسبت به این بیماری که در جدول به معرفی آن ها می پردازیم

 

  • بیماری لکه سپتورایی گوجه فرنگی – Septoria Leaf Spot

بیماری مخربی که بروی برگ و شاخه گوجه، دمبرگ و ساقه (میوه آلوده نیست) بوسیله قارچ Septoria lycopersici ایجاد می شود. عفونت معمولا در برگ های پایین تر در نزدیکی زمین اتفاق می افتد، پس از اینکه گیاهان شروع به میوه دهی می کنند. نقاط کوچک و دایره ای با حاشیه های تیره تر، اطراف یک مرکز بژ رنگ در برگ های قدیمی تر ظاهر می شوند.

لکه های کوچک سیه، که تولید کننده اسپورهای قارچ هستند در مرکز لکه دیده می شود. برگ ها شدیدا زرد شده و خشک شده و میریزند. بیماری در رطوبت بالا و در صورت آبیاری زیاد، بسیار فعال می باشد. از بین رفتن برگ ها گیاه را ضعیف می کند و کیفیت میوه را کم می کند. عامل قارچی خاکزاد نیست اما می تواند محصولات زراعی، گیاهان فرسوده و برخی از میزبان وحشی مربوط به گوجه فرنگی زمستان گذرانی کند.

بیماری لکه سپتورایی گوجه فرنگی

بیماری لکه سپتورایی گوجه فرنگی

پیشگیری و درمان:

ارقام گوجه فرنگی که در حال حاضر رشد می کنند، به این بیماری حساس هستند، تناوب زراعی  3 ساله و بهداشت زراعی (حذف بقایای محصول) باعث کاهش میزان بیماری می شود  از آبیاری بیش از حد استفاده نکنید. برنامه های کاربردی قارچ کش تکرار شده با کلروتالونیل (بسیار خوب) یا قارچ کش مس یا مانکوزب (خوب) این بیماری را کنترل می کنند.

  • بیماری کپک برگی گوجه فرنگی – Leaf mold

قارچ Passalora fulva  عامل  کپک برگی می شود. اولین بار در برگ های پیرتر در نزدیکی خاک مشاهده می شود که جابجایی هوا ضعیف است و رطوبت بالا است. علائم اولیه رنگدانه های سبز یا زرد کم رنگ بر روی سطح برگ بالایی است که به مرور بزرگ شده و لکه های زرد مشخصی را از خود نشان می دهند. در شرایط مرطوب، لکه های روی سطوح پایین تر برگ ها با لکه های خاکستری پوشیده شده که توسط اسپورهای تولید شده توسط قارچ ایجاد شده اند، هنگامی که حمله می کند. میوه های سبز و بالغ می توانند پوسیدگی سیاه را در انتهای ساقه داشته باشند.

قارچ بر روی بقایای محصول و در خاک زمستانگذاری میکند. اسپورها توسط باران، باد یا ابزارآلات گسترش می یابند. دانه ها می توانند آلوده شوند. قارچ وابسته به رطوبت نسبی بالا و درجه حرارت بالا برای توسعه بیماری است.

بیماری کپک برگی گوجه فرنگی

بیماری کپک برگی گوجه فرنگی

بیماری کپک برگی گوجه فرنگی - Leaf mold در سطح زیرین برگ

بیماری کپک برگی گوجه فرنگی – Leaf mold

پیشگیری و درمان:

باقی مانده محصول باید از مزرعه حذف شود. قائم کردن بوته و هرس افزایش گردش هوا کمک می کند تا بیماری را کنترل کند. اجتناب از رطوبت برگ هنگام آبیاری. تناوب زراعی با سبزیجات غیر از گوجه فرنگی. با استفاده از یک برنامه جلوگیری کننده قارچ کش با کلروتالونیل، مانکوزب یا قارچ کش مس، می تواند این بیماری را کنترل کند.

  • لکه باکتریایی گوجه فرنگی – Bacterial Spot

این بیماری توسط باکتری Xanthomonas vesicatoria ایجاد می شود که به گوجه فرنگی سبز، نه قرمز حمله می کند. فلفل نیز مورد حمله قرار می گیرد. این بیماری در فصل های مرطوب شایع تر است. آسیب به گیاهان حاوی لکه های برگ و میوه ای است که باعث کاهش عملکرد، ریزش برگ و میوه و میوه های آفتاب سوخته  یا تاول زده می شود. علائم شامل تعداد زیادی از نقاط کوچک، زاویه دار تا نامنظم، لکه های آبسوخته بر روی برگ ها و کمی لکه های جرب دار بر روی میوه ها می باشد. لکه های برگ ممکن است یک هاله زرد داشته باشند. مراکز علامت خشک شده و اغلب پاره می شوند.

باکتریها در بقایای گیاه آلوده و گونه های وحشی گوجه فرنگی زمستان گذرانی می کند. آب و هوای گرم باعث پیشرفت بیماری می شود. بیشترین شیوع بیماری را می توان به باران های شدیدی  که در این منطقه اتفاق افتاده است اشاره کرد. عفونت برگ ها از طریق روزنه های طبیعی اتفاق می افتد و عفونت های میوه از طریق آسیب های مکانیکی و تغذیه حشرات انجام می شود.

کنترل لکه باکتریایی در زمانی که در منطقه ای نمایان می شود مشکل است، آب از یک برگ یا گیاه به دیگری، از قبیل پراکندگی قطرات باران، آبیاری هوایی و لمس کردن یا دست زدن به گیاهان مرطوب، می تواند باکتری ها را از گیاهان بیمار به سالم گسترش دهد.

لکه باکتریایی گوجه فرنگی - Bacterial Spot

لکه باکتریایی گوجه فرنگی – Bacterial Spot

پیشگیری و درمان:

استفاده از بذر ونشا بدون بیماری. اجتناب از مناطقی که در سال گذشته با فلفل یا گوجه فرنگی کاشته شده بودند. اجتناب از آبیاری هوایی و یا قطره ای پرفشار،  تمام مواد گیاهی بیمار را حذف کنید. هرس گیاهان را برای ترویج گردش هوا انجام دهید. اسپری کردن با یک قارچ کش مسی، بیماری را نسبتا به خوبی کنترل می کند. دستورالعمل های روی برچسب سم را دقیق دنبال کنید.

 

  • بیماری نکرور پیت (مغز) گوجه فرنگی – Tomato Pith Necrosis

معمولا بیماری است که به صورت زودهنگام  در گلخانه و در سیستم کشت High tunnel  خود را نشان می دهد با این حال، در آب و هوای سرد و بارانی، این بیماری ممکن است گوجه فرنگی و گاهی فلفل را در مزرعه آلوده کند. این بمیاری توسط گونه های متعدد از باکتری های Pseudomonas ، از جمله Pseudomonas corrugata، و همچنین Pectobacterium carotovorum ایجاد می شود. این باکتری ها پاتوژن های ضعیف هستند که گیاهان گوجه فرنگی را به سرعت در هنگام رضد در شرایط محیطی آبی، سرد و مرطوب آلوده می کنند. علائم: نشانه های اولیه این بیماری در ناحیه های سیاه شده (نکروز) در ساقه است که ممکن است برای اولین بار در مجاورت قشر برگ دیده شود.

مناطق سیاهی به صورت یک باند در امتداد ساقه، و نیز بر روی برگچه گسترش یابند. با پیشرفت بیماری، باکتری ها داخل درون ساقه ها را اشغال می کنند که ممکن است سبب جدا شدن ساقه شود. ساقه ممکن است کوچک شود، بشکند و پیت ساقه (درون ساقه) ممکن است قسمت بندی شده یا نردبانی شود.

در نهایت، ساقه در داخل داخل توخالی می شود. این آسیب سبب می شود آب به بخش های بالایی گوجه فرنگی نرسد، به طوری که برگ های بالای آن ممکن است زرد و پوسیدگی اتفاق بیافتد. علائم بر روی میوه های سبز در حال رشد ممکن است وجود نداشته باشد، که یک منطقه چرب، آب سوخته در انتهای شکوفه میوه است. این علامت میوه بسیار شبیه به دو بیماری دیگر است که بادزدگی و پوسیدگی buckeye گوجه فرنگی است.

بیماری نکرور پیت (مغز) گوجه فرنگی - Tomato Pith Necrosis

بیماری نکرور پیت (مغز) گوجه فرنگی – Tomato Pith Necrosis

با پیشرفت بیماری بخش زیادی از ساقه دچار تغییر رنگ می شود

با پیشرفت بیماری بخش زیادی از ساقه دچار تغییر رنگ می شود

گوجه ‌فرنگی

کنترل بیماری

با گرم شدن هوا، گیاه ممکن است به حالت عادی خودش برگردد از سیستم های آبیاری هوایی استفاده نکنید و بهترین گزینه آبیاری قطره ای است این بیماری با افزایش کود بیش از حد نیتروژن در طول رشد اولیه افزایش می یابد. توصیه های کوددهی را با نتایج آزمایش خاک دنبال کنید. از آنجا که این باکتری های ساکن در خاک می تواند تا فصل بعدی در خاک وجود داشته باشد، یک تناوب زراعی سه ساله در باغ انجام دهید. بین هر گیاه گوجه فرنگی 90 سانتی متر فاصله بگذارید تا هوا جریان یابد این امر باعث سریعتر خشک شدن شبنم و اثرات باران می گردد. اجتناب از کاشت در اوایل بهار هنگامی که شرایط سرد و مرطوب است. هیچ درمان به صورت شیمیایی که کارساز باشد، برای کاهش بیماری وجود ندارد.

 

  • پوسیدگی Buckeye در گوجه فرنگی

پوسیدگی Buckeye یک بیماری میوه ناشی از قارچ Phytophthora parasitica است. اولین علائم میوه به نظر می رسد به عنوان نقاط قهوه ای، اغلب در نقطه تماس بین میوه و خاک. همانطور که نقاط بزرگ می شوند، حلقه های تیره و متمرکز دیده می شود. زخم های این بیماری شبیه به بادزدگی است در شرایط مرطوب پوشش سفید و  کتانی از قارچ بروی علائم اولیه بیماری پوسیدگی قرار میگیرد با گذشت زمان، کل میوه پخته می شود. قارچ بر دیگر اندام ها تاثیر نمی گذارد.

این بیماری در طول دوره های طولانی مدت آب و هوای گرم و مرطوب و در خاک هایی که ضعیف زه کشی شده اند شایع است. قارچ در خاک زندگی می کند و از طریق آب های سطحی و باران پخش می شود. فلفل نیز حساس به این بیماری است.

پیشگیری و درمان:

اجتناب از فشرده سازی زه کشی مناسب خاک. تناوب زراعی، بهداشت زراعی به کاهش بیماری کمک می کند. سمپاشی  قارچ کش با chlorothalonil، mancozeb و یا قارچ کش های مس کنترل خوبی نسبت به پوسیدگی buckeye می دهد.

 

  • بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی – Anthracnose

آنتراکنوز بروی گوجه فرنگی توسط قارچ Colletotrichum coccoides ایجاد می شود. همانطور که میوه ها در حال رسیدن هستند، علائم ابتدا به عنوان مناطق کوچک، دایره ای ظاهر می شوند که بعدها مراکز تیره ای را توسعه می دهند. لکه های بیماری همچنان با زمان، بیشتر رشد می کنند، زیرا در هر محل آلودگی، عمق آلودگی افزایش یافته است در آب و هوای گرم و مرطوب، قارچ اسپورهای خودرا از وسط لکه های سیاهی که به عنوان علائم مطالعه شد، آزاد می کند. این اسپورها توسط آب به راحتی پخش می شوند.

بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی – Anthracnose

بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی – Anthracnose

پیشگیری و درمان:

استفاده از بذر های سالم و عاری از بیماری می توان بذرها را به مدت 25 دقیقه در  دمای 46 درجه سانتی گراد تیمار کرد تا قارچ ها از بین بروند برخی از واریته های گوجه فرنگی به آنتراکنوز مقاوم هستند  مانند Chef’s Choice Orange Hybrid.

محل کاشت بذر را محلی آفتابگیر انتخاب کنید تا سیکل انتقال هوایی صورت گیرد و شرایط خشک شدن برگ ها را فراهم کند  علف های هرز را از بین ببرید  زیرا علف های هرز ممکن است سطوح رطوبت در اطراف گیاهان و شرایط خشک شدن آهسته را افزایش دهند(در واقع رطوبت را حفظ میکنند).

از آنجا که این بیماری بر روی گیاهان دیگر در خانواده گوجه فرنگی (Solanaceae)، مانند بادمجان و فلفل تاثیر می گذارد، محل کاشت گوجه فرنگی نباید دوباره با گیاهان سیب زمینی حداقل یک سال کاشته شود. برخی از علف های هرز که به باغ می ریزند هم از این خانواده هستند، که دلیل دیگری برای حذف علف های هرز است. اسپورهای قارچ قابلیت و بقا در خاک را دارند و مجددا در سال بعد می توانند بیماری را شایع کنند.

تعذیه حشرات از میوه باعث بروز بیماری و باز شدن راهی برای ورود عامل بیماری می شوند به محض رسیدن میوه ها، روزانه میوه گوجه فرنگی را برداشت کنید. سمپاشی قارچ کش می توانند به کاهش بیماری کمک کنند. محصولاتی که حاوی کلروتالونیل هستند می توانند به صورت هفتگی سمپاشی شوند تا عفونت را کاهش دهند. یک دوره کارنس یک روز بین اسپری کردن و برداشتن وجود دارد.

  • بیماری پژمردگی فوزاریومی

این یک بیماری در آب و هوای گرم توسط قارچ Fusarium oxysporum بوجود می اید. پژمردگی فوزاریومی یکی از بیماری های مهم گوجه فرنگی می باشد. در این بیماری برگ های پایینی و مسن تر گیاه زرد و پژمرده می شوند. این بیماری سرانجام به کل گیاه سرایت می کند. همچنین در این بیماری آوندها قهوه ای رنگ می شوند. در موارد شدید بیماری، باعث خشک شدن و ریزش برگ ها، کوتولگی گیاه و خشک شدن ساقه های جوان می شود.

در گیاهان آلوده، میوه های کمتری تولید می شود. چگونگی ایجاد بیماری: قارچ ها می توانند با خاک و بذر آلوده گسترش پیدا کنند، همچنین اسپورها می توانند از طریق هوا هم منتقل شوند. با یک بار آلوده شدن خاک با این قارچ، تا چندین سال پاتوژن در خاک باقی می ماند (حتی در غیاب محصولات زنده). این بیماری هم در زمین و هم در کشت های هیدروپونیک رخ می دهد.

پیشگیری و درمان:

استفاده از رقم های مقاوم به این بیماری که با توجه به نژاد های مختلف فوزاریومی این کار نیز سخت است و نیاز به بررسی دارد بالا بردن پی اچ خاک از 6.5 تا 7 و استفاده از نیتروژن نیترات به جای نیتروژن امونیاک باعث تشدید بیماری می شود، مبارزه شیمیای برای این بیماری وجود ندارد. از حمل کردن وسایل آلوده، دانه های آلوده،کفش هایی که با آب آلوده آغشته شده اند به زمین های سالم باید جلوگیری شود.

  • بیماری سوختگی جنوبی گوجه فرنگی – Southern Blight

قارچ Athelia rolfsii ( مترادف (Sclerotium rolfsii)  باعث این بیماری می شود. اولین علائم بروی برگ به صورت پژمردگی است بروی ساقه یک پوسیدگی قهوه ای نزدیک خط خاک دیده می شود. خسارت بروی ساقه به سرعت رشد می کند. این بیماری میتواند به میوه هایی که با خاک برخورده کرده اند مشاهده شود. قارچ می تواند سالها در خاک وبقایای گیاهان زنده بماند. شرایط مرطوب و درجه حرارت بالا فعالیت قارچ را افزایش می دهد.

 

بیماری سوختگی جنوبی گوجه فرنگی - Southern Blight

بیماری سوختگی جنوبی گوجه فرنگی – Southern Blight

  • بیماری مرگ گیاهچه – Damping off در گوجه فرنگی

قارچ Pythium و Rhizoctoniaعامل این بیماری می شود که گیاهچه میری گوجه فرنگی را به همراه دارند. نهال ها در گلخانه یا نهال های کوچک پس از ظهور از بین می روند. گیاهان زنده دارای محل های آبسوخته  بروی ساقه در نزدیکی خط خاک هستند

پیشگیری و درمان:

مرگ گیاهچه اغلب مشکل گیاهانی است که در اوایل بهار کاشته می شوند. قارچ ها در خاک های سرد، مرطوب و غنی فعال تر هستند. برای جلوگیری از این بیماری، این اقدامات احتیاطی را انجام دهید:

بذر را در گلدان های میکس استریل قرار دهید (در ایران وجود ندارد)

بذر را در خاکی که دارای سطح نیتروژن بالا نکارید. کود نیتروژن را بعد از اینکه نهال ها اولین برگ های واقعی خود را تولید می کنند اضافه کنید.

اجازه دهید سطح خاک بین هر آبیاری کاملا خشک شود

 

  • بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

TSWV توسط یک حشره کوچک به نام thrips گسترش می یابد که ویروس را با تغذیه از بسیاری از علف های هرز و میزبان زینتی آلوده حمل میکند و سپس آن را به گیاهان گوجه فرنگی منتقل می سازد. برگ های جوان ممکن است با نقاط برنزی یا تیره و یا رگه های برجسته بنفش باشند. اغلب برگ های درشت تر پیچیده می شوند و به عنوان مناطق برنزی گسترش می یابد. میوه ممکن است دارای نقاط زرد رنگ باشد. گیاهان جوان اغلب از بین می روند، اما گیاهان مسن تر می توانند زنده بمانند و میوه های رنگی ایجاد کنند که ممکن است به طور کامل رسیده نباشند.

بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

بیماری ویروسی – پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV)

پیشگیری و درمان:

حذف علف های هرز در باغ اولین گام در کاهش ویروس TSWV است. علف های هرز هم می توانند محل تریپس ها و ویروس ها باشند. هیچ درمان برای گیاه با TSWV وجود ندارد. ریزش گیاهان عفونی از بوته ها و یا از بین بردن آنها ممکن است باعث کاهش بروز بیماری در دیگر گیاهان شود. با این حال، تغذیه توسط تریپس می تواند طی چند دقیقه ویروس را به گیاهان انتقال دهد. بنابراین استفاده از حشره کش ها قبل از بروز بیماری و در صورت مشاهده اولین تریپس ها توصیه می شود. ارقام مقاومی وجود دارند اما ایمن نیستند آن ها می توانند ویروس را تحمل کنند و همچنان میوه دهند

 

  • بیماری ویروسی برگ پیچیدگی زرد گوجه فرنگی – Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV)

TYLCV بذرزاد نیست اما توسط سفیدبالک ها منتقل می شوند این بیماری بسیار مضر است به عملکرد میوه در هر دو محصولات گوجه فرنگی و فلفل آسیب شدید می زند. سفیدبالک ها می توانند از گیاهان میزبان واسط بیماری را منثقل کنند پس از ایجاد آلودگی توسط سفیدبالک ممکن است 2 تا 3 هفته علائمی بروی گیاه مشاهده نشود.

علائم در گیاه به صورت زرد شدن حاشیه برگ ها و پیچیده شدن آن ها و همچنین کوچک شدن آن هاست. گیاه از رشد بازمانده و گل ها میریزند در فلفل ممکن است در صورت بروز آلودگی حتی علائمی هم دیده نشود.

بیماری ویروسی برگ پیچیدگی زرد گوجه فرنگی - Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV)

بیماری ویروسی برگ پیچیدگی زرد گوجه فرنگی – Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV)

پیشگیری و درمان:

از بین بردن گیاهان با علائم اولیه ممکن است گسترش بیماری را کاهش دهد. گیاهانی که آلوده شده اند باید بلافاصله بسته بندی شوند تا از پخش شدن در مزرعه جلوگیری شود. علف های هرز را در داخل و اطراف باغ از بین ببرید، زیرا ممکن است میزبان جایگزین برای whiteflies (سفیدبالک ها) باشد.

سمپاشی با غلظت های پایین روغن های زراعی یا روغن کانولا به عنوان یک ضد عفونی کننده برای سفیدبالک ها عمل میکند و تغذیه آن ها را کاهش خواهد داد. استفاده از حشره کش در زمان مشاهده سفیدبالک در صورتی که همزمانی با گلدهی گیاه نداشته باشد به همراه روغن توصیه می شود.

 

  • نماتد مولد گره ریشه گوجه فرنگی

نماتدهای مولد گره گونه (Meloidogyne) کرم های میکروسکوپی هستند که در خاک و ریشه های گیاه زندگی می کنند. گیاهانی که مورد حمله قرار میگیرند، تغییر رنگ داده و اغلب از بین می روند (کاملا خشک می شوند). در ریشه های آن ها گره هایی ایجاد شده است

نماتد مولد گره ریشه گوجه فرنگی

نماتد مولد گره ریشه گوجه فرنگی

پیشگیری و مبارزه : از ارقام مقاوم استفاده کنید (با نام رقم گوجه فرنگی N)، از بین بردن باقی مانده ی گیاهان پس از برداشت. تناوب زراعی و ارقام Tangerine، Petite Gold یا Harmony Petite Harigan باعث کاهش تعداد نماتد ها می شوند.

 

  • نابه هنجاری (اختلالات) فیزیولوژیکی در گوجه فرنگی

پوسیدگی شکوفه گوجه فرنگی

پوسیدگی شکوفه یک اختلال فیزیولوژیک گوجه فرنگی است. علائم لکه های آب سوخته در انتهای شکوفه میوه است. این نقاط بزرگ و سیاه می شوند. عفونت ثانویه معمولا توسط ارگانیسم های ایجاد کننده افزایش می یابند

علت این اختلال کمبود کلسیم در میوه در حال رشد است. نوسانات شدید رطوبت، کلسیم ناکافی خاک، هرس ریشه ای از کشت مجاور و کود نیتروژن، پتاسیم و منیزیم بیش از حد و همچنین آمونیاک می تواند احتمال پوسیدگی شکوفه را افزایش دهد، به خصوص در اوایل فصل.

پوسیدگی شکوفه گوجه فرنگی

پوسیدگی شکوفه گوجه فرنگی

پیشگیری و درمان:

کاشت زودهنگام گوجه فرنگی باید در تاریخ توصیه شده برای منطقه شما باشد. خاک باید با توجه به توصیه های گزارش تجزیه و تحلیل خاک، به منظور بالا بردن pH خاک به 6.5 و فراهم کردن سطح کافی کلسیم در خاک به آهن اقدام کنید. سنگ آهک بهترین گزینه برای استفاده در 3 تا 6 ماه قبل کاشت است گزارش های خاک را برای توصیه هایی برای برنامه های کاربردی مواد مغذی (کود) قبل از گیاه دنبال کنید. اگر سطح کلسیم کافی نیست اما pH خاک درست است، از گچ (سولفات کلسیم) بهتر است قبل از کاشت در 0.5 تا 1 کیلوگرم در هر 30 متر در خاک استفاده کنید

جلوگیری از کوددهی پتاسیم یا منیزیم بیش از حد، زیرا این مواد مغذی برای جذب گیاهان با کلسیم رقابت دارند. نمک های اپسمی نمونه ای از منبع منیزیم است. اجتناب از کودهای نیتروژن آمونیاک، نیتروژن آمونیاک نیز برای جذب کلسیم رقابت خواهند کرد. نمونه هایی از کودهای حاوی نیتروژن آمونیوم عبارتند از سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و کود کامل ترین، مانند 10-10-10. کود نیترات کلسیم (15.5-0-0) کود جانبی معمولا بهترین انتخاب است و به طور ماهانه به 1 کیلوگرم در هر 30 متر ردیف اعمال می شود.

  • آفتاب سوختگی گوجه فرنگی – Sunscald

آفتاب سوختگی  زمانی اتفاق می افتد که گوجه فرنگی در معرض اشعه مستقیم خورشید در معرض هوا قرار گیرد. این در میوه سبز رایج است. پوسیدگی توسط قارچ ها اغلب پس از آفتابسوختگی باعث آسیب به بافت ها می شوند.

پیشگیری : پیشگیری از بیماری های مرتبط با برگ ها، پوشش دهی میوه ها

  • ترکیدن میوه در هنگام رشد – Growth Cracks

هنگامی که شرایط محیطی (خشکی پس از باران های سنگین و آبیاری) سبب تشدید شدن رشد میوه ها می شوند، رشد این رشد سریع باعث ترکیدگی می شود. برخی از ترک ها ممکن است عمیق باشند، که باعث رشد میکروارگانیسم ها در میوه می شود و باعث پوسیدگی میوه می شود.

ترکیدن میوه در هنگام رشد - Growth Cracks

ترکیدن میوه در هنگام رشد – Growth Cracks

پیشگیری: حفظ رطوبت خاک حتی با آبیاری منظم. برخی از ارقام گوجه فرنگی مقاوم هستند.

 

  • تشکیل میوه ضعیف – Poor Fruit Set

دلایل متعددی برای تشکیل میوه ضعیف و نامناسب در گوجه فرنگی وجود دارد

دمای شدید: شکوفه ها بدون تبدیل شدن به میوه در صورتی که درجه حرارت کمتر از 12 درجه سانتی گراد یا بالاتر از 33 درجه سانتی گرد برای دوره های طولانی است، از بین می روند و می افتند. برای تحمل حرارت از رقم های Arkansas Traveler, Talladaga Hybrid, Homestead 24, Bella Rosa Hybrid, Top Gun Hybrid, Solar Fire Hybrid, Florida 91 Hybrid, Sioux استفاده کنید.

خاک خشک: شکوفه خشک می شود و سقوط می کند زمانی که گیاهان آب کافی دریافت نمی کنند.

سایه: شکوفه های کمتی تولید می شود زمانی که گیاهان روزانه کمتر از شش ساعت خورشید دریافت می کنند.

نیتروژن بیش از حد: سطوح بالای نیتروژن در خاک سبب رشد برگ به جای میوه دهی می شود. ناپایداری نیتروژن را با سوپرفسفات یا کود 0-20-20 اصلاح کنید.

 

  • بیماری رول شدن برگ ها – Leaf rolling در گوجه فرنگی

رول شدگی برگ های  گوجه فرنگی ممکن است به علت درجه حرارت بالا، دوره های طولانی مدت در خاک خیس و یا خشکسالی باشد. همچنین ممکن است زمانی رخ دهد که گوجه فرنگی به شدت زخمی شود. علامت بیشتر در برگ های پیر مشاهده می شود. برگ های رول شده حس چرمی بودن در صورت لمس شدن می دهند. اغلب رول شدن برگ ها هنگامی اتفاق می افتد که گیاهان تحت فشار تشکیل یک مجموعه میوه زیاد باشد. برخی از ارقام نسبت به یکدیگر در برابر این بیماری فیزیولوژیک مقاومند.

بیماری رول شدن برگ ها – Leaf rolling در گوجه فرنگی

بیماری رول شدن برگ ها – Leaf rolling در گوجه فرنگی

پیشگیری و درمان: علامت رولشدن برگ ها به طور قابل توجهی به محصول آسیب نمی رساند. برای جلوگیری از این اختلال، گوجه فرنگی ها باید در خاک کاملا خشک شده ای کاشته شوند و در طول دوره تشنگی به آن آب داده شود.

 

  • آسیب های ناشی از علف کش ها – Herbicide Injury

استفاده از سموم علف کش برای از بین بردن علف های پهن برگ 2/4D و دیکامبا و علف کش های غیراختصاصی مثل glyphosate آسیب جبران ناپذیری به گیاه گوجه فرنگی میزند.

گوجه ‌فرنگی

اثرات علف کش بروی گوجه فرنگیمقاله از دانشگاه Clemson

 

 

James H. Blake, EdD, Extension Associate/Adjunct Professor, Dept. of Plant and Environmental Sciences, Clemson University
Anthony P. Keinath, PhD, Vegetable Pathologist, Clemson University Coastal REC, Clemson University
Marjan Kluepfel, Former HGIC Horticulture Information Specialist, Clemson University