آفتاب سوختگی برگ و تنه درخت انار و مبارزه با آن (خشکیدگی انار)

محمد رضا زرهون
25 مرداد, 1398
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

خشکیدگی درخت انار

خشکیدگی تنه وسر شاخه (خشکیدگی انار) ، مهمترین عامل خسارتزای درختان انار محسوب میگردد. در اثر تابش مستقیم آفتاب روی قسمتهای آفتابگیر تنه و سرشاخه های درختان انار، پوست از بین رفته، متورق شده و از چوب جدا میگردد. زردی، کم برگی، پژمردگی، ریزش برگ و کوچک ماندن میوه از جمله علائم اولیه، روی درختان مبتلا میباشد. باید توجه داشت که فصل زرد شدن برگها بسیار مهم است و اگر این زردی و خشکیدگی در فصولی غیراز پاییز و زمستان باشد باید به آن بیشتر توجه کرد، زیانهای شدید معمولاﹰ با خسارت سوسک چوبخوار انار (Chrysobothris parvipunctata) همراه و سبزخشکی یا زردخشکی درختان صدمه دیده را بدنبال دارد.

 

مواردی که باعث بیشتر شدن خسارت می شوند

آلودگی سمتدار بوده و در اکثر موارد سمت آفتابگیر تنه (جنوب و جنوب غربی) و قسمت فوقانی سرشاخه ها آسیب میبینند. میزان خسارت در درختانی که قبلا در سایه دیوار و یا درختان دیگر قرار داشته و بعدا بنا به دلایلی، از جمله قطع درختان مجاور، در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار میگیرند، بسیار شدید میباشد.

معمولا اینگونه درختان در اثر شدت بیماری سبزخشک میشوند. بعضی از باغداران در سالهای اول احداث باغ انار، بمنظور افزایش بهره وری از زمین و آب اقدام به کاشت درختان سیاه ریشه مثل هلو و زرد آلو در بین ردیف های انار مینمایند که با توجه به جثه و سرعت رشد آنها، بتدریج سایه انداز درختان انار میشوند اما با آفات و امراض این درختان نمیتوان مبارزه کرد. زیرا هر گونه سمپاشی در باغات انار، طغیان کنه قرمزپاکوتاه انار و ریزش برگ درختان انار را بدنبال دارد. بنابر این باغدار مجبور است که بعد از چند سال، بدلیل بپایان رسیدن عمر مفید درختان میوه و یا شدت خسارت آفات و بیماریها، آنها را قطع نماید.

حذف این درختان موجب میگردد تا درختان اناری که به شرایط سایه عادت کرده اند، بطور ناگهانی در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گرفته و فرایند خشکیدگی درختان انار آغاز گردد. قطع درخت خشک شده، درخت بعدی را در معرض تابش مستقیم قرار میدهد و در صورت عدم پیشگیری این روند ادامه می یابد. میزان خسارت بر روی تنه های شیبدار نیز زیاد است. احتمالا تابش عمودی تر خورشید بر روی اینگونه تنه ها، علت تشدید عارضه باشد.

شباهت سوختگی تنه با سرمای زودرس

علائم آفتاب سوختگی تنه و سر شاخه، از جهاتی با خسارتهای ناشی از سرمای زودرس پاییزه یا یخبندانهای شدید در زمستان شباهت دارد. در هر دو مورد آلودگی سمت دار بوده و ریشه ها سالم هستند. اما سرمازدگی عمدتا در درختان جوان اتفاق می افتد، درحالیکه آفتاب سوختگی بیشتر در در ختان مسن موجب خسارت میگردد. همچنین در سرمازدگی ازبین رفتن پوست و متورق شدن آن عمدتاﹰ در ناحیه طوقه مشاهده میگردد، ولی در آفتاب سوختگی این آلودگی تا سر شاخه ها نیز ادامه مییابد. اثرات سرما و یخبندانهای زمستان نیز روی تنه ها بی تاثیر نبوده و تنه ها را آسیب پذیرتر مینماید. البته. در مواردی هر دو عامل تواما ایجاد خسارت میکنند و تعیین سهم هریک دشوار است.

خشکیدگی انارخشکیدگی انار

نکته حائز اهمیت

کشاورزان عزیز باید توجه داشته باشند که عوامل زیادی میتوانند باعث زرد شدن برگ  و حتی ریزش میوه انار شوند ولی همه ی آنها نمیتوانند عاملشان تابش آفتاب باشد، عواملی هم چون پوسیدگی ریشه، نماتدهای ریشه ای، کمبود عناصر غذایی و… بنابراین باید تمام علائم را با دقت بررسی کنند و در صورتی که مشابه با تصاویر  و توضیحات فوق باشد نسبت به مبارزه با این عارضه در زمان مناسب بروی درختانی که سالم هستند و جهت پیشگیری انجام دهند

سوسک چوبخوار انار (Chrysobothris parvipunctata)

تصویر سوسک چوبخوار انار (Chrysobothris parvipunctata)

سوختگی میوه های انار در اثر تابش مستقیم نور آفتاب

سوختگی میوه های انار در اثر تابش مستقیم نور آفتاب

 

مبارزه با آفتاب سوختگی انار

 

  • بخش های خشک شده را در زمان مناسب ( اواخر پاییز و زمستان) هرس کرده و قسمت های بریده شده را با چسب هرس پوشش دهید تا از ورود عوامل بیماری زا جلوگیری شود
  •  رنگ آمیری تنه و سرشاخه ها بوسیله یک ماده سفید رنگ بی اثر، مثل گلسفید(نوعی رس) و آرد جو و یا تهیه ماده کائولن در فصل بهار و تابستان روشی مؤثر و مفید برای کنترل این عارضه میباشد. که قسمت های آفتابگیر درخت را باید پوشش داد
  • همچنین می توان از ماده پوشش دهنده تجاری SEPIDAN که حاوی سم حشره کش هم هست استفاده کنید تا همزمان هم جلوی افتاب سوختگی را گرفته و هم حشرات آفات را کنترل کند
  • استفاده از توری های ضد آفتاب در درختان انار که به علت هزینه ی بالای راه اندازی در هر باغی قابل استفاده نیست

 

 

منابع :

– شاکری، م.، م. اشکان و ز. زکیئی. ١٣٧٠. گزارش نهایی طرح بررسی علل خشکیدگی تنه درختان انار. مرکز تحقیقات کشاورزی یزد. ١٩ صفحه

– وبسایت سرافزار هزار مسجد

-فروشگاه کشاورزی آنلاین

-وبسایت extension.uga.edu