بیماری سوختگی آتشی گلابی و به

سوختگی آتشی یکی از بیماری های بسیار خطرناک باکتریایی است که نخستین بار در نیویورک گزارش شد، سپس در اروپا و بسیاری از کشورهای میوه خیز شیوع پیدا کرد. این بیماری به سیب، لابی، به و دیگر گیاهان تیره وردسانان حمله میکند.

در ایران این بیماری اولین بار در بهار 1368 روی گلابی منطقه برغان کرج گزارش شد، پس از آن وجود این بیماری در باغهای کرج، شهریار، دماوند، جاده چالوس، قزوین، سلماس، خوی، ارومیه، تبریز، شبستر، مرند، اسکو، آذرشهر، زنجان، سمنان، فریمان، مشهد و استانهای کردستان، گیلان و فارس روی درختان سیب، گلابی، به ، زالزالک و گلسرخ به اثبات رسیده است.

نشانه های بیماری

سوختگی آتشی نشانه مهم و بارز این بیماری است، یعنی قسمتهای عفونی درختان چنان که گویی در آتش سوخته اند .در شکوفه ها، میوه ها، برگها و قسمت های چوبی درختان عفونی، بافت مردگی بروز میکند. از نشانه ای بارز و اختصاصی این بیماری ترشح قطره های شیرابه از اندام های عفونی است.

شکوفه های آلوده در مراحل اولیه عفونت آبگ می شوند. بیشتر اوقات نخستین نشانه ها در سطح خارجی نهنج  و دمگل بروز میکند. شکوفه ها خشکیده و سیاه شده همواره به پایک خود چسبیده تا زمستان روی درخت میمانند. میوه های آلوده کوچک باقی مانده، چروکیده شده و سیاه می شوند. برگ ه به طور سیستمیک از راه شاخه های حامل خود عفونی شده. در سیب قهوه ای و در گلابی سیاه می شوند و چسبیده به شاخه های خود حتی در زمستان باقی می ماینند. روی میوه ها قطرات شیرابه ای فروانه دیده می شوند که در ابتدا شیری رنگ و با گذشت زمان قهوه ای رنگ می شوند.

عامل بیماری

باکتری عامل بیماری Erwinia amylovora نام دار که به تیره ی Enterobacteriaceae متعلق است. این باکتری میله ای شکل، دارای کپسول، گرم منفی، اکسیداز منفی، کاتالاز مثبت و غیرهوازی اختیاری است.

چرخه بیماری و اپیدمیولوژی

باکتری در بافتهای پوست لبه شانکرهای فعال، عفونی شده در همان سال زمستان گذرانی میکند. در بهار سالبعد، این باکتری ها با باران در هما جا فعال و زیاد شده، به بیرون می تراوند و مایه اولیه را به وجود می اورند. این باکتری ها با باران، باد و حشرات پخش شده و روی گلهای باز شده، انتهای سرشاخه های در حال رشد یا برگهای جوان را عفونی میکنند.این باکتری در روز های مرطوب، از راه سوراخهای طبیعی موجود در میزبان، یعنی نوشگاه ها، روزنه های آبی یا عدسکها به بافت میزبان وارد و موجب عفونت و سرانجام مرگ سلول میزبان می شوند. روزهای گرم و بارانی بهار که دما 18 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بالاتر از 60 است برای وقوع عفونت در گلها بسیار مناسب هستند

مبارزه

ریشه کنی و سوزاندن درختان آلوده در کانون های بیماری در نواحی که به تاژگی بیماری به آن وارد شده است. هرس شدید درخت و سمپاشی درختان هرس شده با سموم قارچ کش مسی و بهره گیری از ارقام مقاوم و متحمل، رقام دلیشز، گلدن دلیشز و مکینتاش متحمل هستند. سیب رقم جوناتان و پایه های M26 و m9 نسبت به بیماری حساسند. در ایران سیب مشهد و رداسپار و احتمالا گلابی دره گزی مقاوم تشخیص داده شده است.