بیماری گیاهچه میری مرکبات و مبارزه با آن

محمد رضا زرهون
11 فروردین, 1398
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

بیماری گیاهچه میری در بیشتر خزانه های بذری مرکبات در شمال و جنوب کشور شیوع دارد و زیان آن زیاد است. آلودگی در خزانههای بذری نارنج در دزفول تا ۴۰ درصد هم گزارش شده است

نشانه های بیماری

نشانه های تیپ گیاهچه میری در سطح خاک روی طوقه گیاهچه ها (دان نهالها) پدیدار می شوند. بافتهای جوان و حساس طوقه گیاهچه ها در سطح خاک فاسد، قهوه ای رنگ شده، گیاهچهها خشک می شوند. اگر گیاهچه میری بر اثر Rhizoctonia solani باشد ریشه های گیاهچه های بیمار نیز دچار پوسیدگی می شوند. بیمارگرهای گیاهچه میری می توانند موجب پوسیدگی یا فساد جوانه های بذر پیش از سبز شدن هم بشوند که در این حالت درصدی از بذرهای کاشته شده در خزانه سبز نمی شوند.

گیاهچه میری مرکبات

عوامل بیماری

قارچهای جنس گیاهچه میری در خزانه های مرکبات بیشتر بر اثر Rhizoctonia solani و گونه هایی از در دزفول عامل این بیماری Phytophthora و Pythium ایجاد می شود. در خزانههای بذری نارنج R . solani از گروه آنازستوموزی 4-AG تشخیص داده شده است (صفایی و میناسیان، ۱۳۷۷). در خزانه های مرکبات شهرستان جهرم قارچهای  و Pythium aphanidermatum ,Ph. nicotianae Phytophthora cilrophthora و Fusarium solani جدا و بیماری زایی آنها به اثبات رسیده است

چرخه بیماری و اپیدمیولوژی

بیمارگرهای گیاهچه میری می توانند به حالت پوده رستی یا تولید اندامهای مقاوم به مدت طولانی در خاک دوام بیاورند. هنگامی که بذر، جوانه روئیده از بذر، یا ریشه و طوقه گیاهچه در تماس با مایه بیمارگرها قرار گیرند، عفونی می شوند و بیماری به سرعت در آنها پیشروی می کند. رطوبت زیاد و زه دار بودن خاک بیماری را تشدید می کند. دمای بالا هم موجب شدت بیماری می شود. از طرفی دمای بالا موجب تشدید رشد گیاهچه ها شده، زمان مقاوم شدن گیاهچه ها در برابر بیماری را جلو می اندازد. معمولا گیاهچه های مرکبات زمانی که اولین برگ حقیقی روی آنها می روید، در برابر بیماری مقاوم می گردند.

مبارزه

اساس کنترل گیاهچه میری مرکبات، بر (۱) انتخاب بذر و زمین بکر و سالم و (۲) سالم سازی و ضدعفونی خاک خزانه ها استوار است. برای ضدعفونی خاک خزانهها قبل از بذر کاری می توان از متيل بروماید به مقدار توصیه شده با استفاده از اپلیکاتور و پوشش سطح خزانه با پلاستیک استفاده کرد. گیاهچه میری در خاکهایی که بعد از ضدعفونی، مجددا آلوده شوند، نسبت به گیاهچه میری در خاکهای معمولی شدیدتر بروز می کند، زیرا در خاکهای ضدعفونی شده، بیمارگرهای رقیب و هیپرپارازیت ها بر اثر ضدعفونی منهدم شده اند. همچنین نباید خزانه های مرکبات بیش از نیاز آبیاری شوند.