چگونه کمبود منیزیم را در گیاهان تشخیص دهیم؟

محمد رضا زرهون
17 اردیبهشت, 1402
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

16 عنصر ضروری برای چرخه کامل رشد و نمو گیاه وجود دارد. جدا از کربن، هیدروژن و اکسیژن که از اتمسفر و آب خاک تامین می شود، ۱۳ ماده مغذی معدنی باقی مانده را می توان از خاک تامین کرد.

منیزیم یکی از آن 13 ماده مغذی معدنی است و یک درشت مغذی (ماکرو المنت) است که نقش کلیدی در زندگی گیاهان دارد.

منیزیم باعث پر رنگ شدن سبزینه گیاهان میشود که همه ما با آن آشنا هستیم و همچنین کلید فعال کردن فرآیند فتوسنتز است. بدون آن، گیاهان نمی توانند از انرژی خورشید برای رشد و نمو استفاده کنند، به همین دلیل است که کمبود منیزیم می تواند برای سلامت گیاه بسیار مضر باشد.

نقش منیزیم در سلامت گیاهان

رنگ سبزی که به گیاهان سرزندگی می بخشد، کلروفیل است، رنگدانه ای که نور را در سلول های گیاه جذب می کند. کلروفیل انرژی امواج نور آبی و قرمز را جذب می کند و امواج نور سبز را منعکس می کند که به گیاهان ظاهر سبز می دهد. منیزیم جزء مرکزی کلروفیل است که از عملکرد حیاتی جذب نور خورشید برای فتوسنتز پشتیبانی می کند.

ما باید از فتوسنتز برای بسیاری از حیات روی زمین تشکر کنیم. گیاهان، جلبک ها و حتی برخی از انواع باکتری ها با استفاده از نور خورشید برای تولید اکسیژن و انرژی به شکل قند یا گلوکز به این فرآیند برای رشد تکیه می کنند.

در طی فتوسنتز، گیاهان دی اکسید کربن و آب را از هوا و خاک جذب می کنند. سلول های گیاهی آب (H20) را اکسید می کنند (الکترون ها را از دست می دهند) و آن را به اکسیژن (O2) تبدیل می کنند که دوباره به هوا آزاد می شود. دی اکسید کربن (CO2) به گلوکز تبدیل می شود که به عنوان انرژی در سلول های گیاهی ذخیره می شود.

در حالی که منیزیم برای عملکرد فتوسنتز بسیار ضروری است، برای موارد زیر نیز اهمیت دارد:

  • تقسیم سلولی
  • تشکیل پروتئین
  • تنفس گیاهی
  • متابولیسم فسفات
  • متابولیسم نیتروژن
  • سنتز پروتئین
  • جذب آب

علائم کمبود منیزیم را بهتر بشناسیم

تا اینجا متوجه شدیم که منیزیم برای ادامه زندگی گیاهان و سلامت کلی گیاهان ضروری است، اما چگونه کمبود منیزیم را در گیاهان خود تشخیص دهیم؟ مانند بسیاری دیگر از کمبودهای مواد مغذی، نشانه های بصری در مورد مواد مغذی مورد نیاز آنها وجود دارد.

با توجه به اینکه منیزیم جزئی از پایه های کلروفیل است، بارزترین علامت کلروز (زرد شدن برگها) ناشی از کمبود آن است. یا به طور خاص کلروز بین رگبرگی یعنی زرد شدن برگ با سبز ماندن رگبرگها. کلید تشخیص این کمبود به عنوان کمبود منیزیم توسط محل کلروز بین رگبرگی تعیین می شود.

اولین نشانه های کمبود منیزیم در برگ های پایینی پیرتر ظاهر می شود زیرا منیزیم به سمت محل های رشد جدید حرکت می کند. با ایجاد کمبود، کلروز می تواند به برگ های جوان تر نیز منتقل شود. در نهایت با کاهش کلروفیل، برخی از گیاهان ممکن است رنگ های قرمز، بنفش یا قهوه ای را نشان دهند. با شدت گرفتن میزان کمبود، کلروز بین رگبرگی می تواند منجر به نکروز (مرگ بافت برگ) همراه با رشد کند گیاه و تولید ضعیف محصول شود.

عکس زیر کمبود منیزیم در گیاه راسبری را نشان می دهد.

کمبود منیزیم در راسبری

کمبود منیزیم در گیاه گوجه فرنگی (گیاه جساس)

منیزیم یک کمبود رایج مواد مغذی است که در محصولات کشت تونلی دیده می شود، گیاهان گوجه فرنگی به ویژه مستعد کمبود منیزیم هستند. به طور معمول علائم کمبود منیزیم در اواسط فصل ظاهر می شود. گیاهان گوجه فرنگی نیاز به تغذیه مکرر دارند، اما استفاده از کودهای پتاسیم بالا (پتاس) می تواند باعث کمبود منیزیم شود. این به این دلیل است که گیاه پتاسیم را نسبت به منیزیم جذب می کند. هر دو ماده مغذی مورد نیاز هستند، اما با تغذیه بیش از حد می توان تعادل را به راحتی از بین برد.

 

برگ های زرد در گوجه فرنگی

برگ های زرد در گیاهان گوجه فرنگی می تواند ناشی از کمبود منیزیم باشد، با این حال تعدادی از دلایل دیگر نیز می توانند باعث زرد شدن برگ ها شوند (همچنین به عنوان کلروز شناخته می شود).

سایر علل شایع:

  • انجام کم یا بیش از حد آبیاری
  • هوادهی ناکافی (خاک خیلی فشرده)
  • تنش ناشی از جا به جایی نهال
  • بیماری هایی مانند بلایت
  • سایر کمبودهای مواد مغذی (کمبود نیتروژن همچنین می تواند باعث زرد شدن برگ های گوجه فرنگی شود)

برای کمبود منیزیم، به خاطر داشته باشید که به دنبال کلروز بین رگبرگی باشید و مشاهده کنید که زرد شدن برگها در کجا روی گیاه قرار دارد. با کمبود شدیدتر منیزیم در گیاهان گوجه فرنگی، حتی ممکن است نشانه هایی از بنفش شدن برگ ها و خشک شدن برگ های پایینی و کاهش عملکرد محصول را مشاهده کنید

 

علل احتمالی کمبود منیزیم در گیاهان

منیزیم می تواند به راحتی از خاک سبک، شنی و اسیدی با بارندگی زیاد شسته و از دسترسی گیاه خارج شود و در موارد مصرف بیش از حد کودهایی مانند پتاس (پتاسیم)، گیاهان به جای منیزیم، پتاسیم را جذب می‌کنند که منجر به کمبود احتمالی منیزیم می‌شود.

علل احتمالی کمبود منیزیم:

  • بارندگی شدید
  • خاک شنی سبک
  • خاک اسیدی (با pH پایین)، خاک های با pH پایین حلالیت منیزیم را کاهش می دهد و این عنصر کمتر در دسترس گیاه قرار میگیرد
  • خاک های غنی از پتاسیم
  • محیط های سرد و مرطوب
  • محیط رشد با EC بالا

 

نحوه تامین منیزیم گیاهان

برای اینکه گیاهان خود را با منبع کافی منیزیم تامین کنید، با یک پایه خوب از کمپوست آلی غنی شروع کنید. این شرایط نه تنها منبع خوبی از مواد مغذی مانند منیزیم را فراهم می کند، بلکه دارای امتیاز اضافی حفظ رطوبت در خاک برای جلوگیری از شسته شدن مواد مغذی در هنگام بارندگی شدید است.

با این حال، مراقب باشید که منیزیم زیادی وجود نداشته باشد، زیرا از جذب کلسیم جلوگیری می کند که رشد گیاه را متوقف می کند. همه گیاهان برای ارتقای سلامت و رشد نهایی گیاه به تعادلی از انواع مواد مغذی نیاز دارند.

در مواردی که کمبود منیزیم همراه با PH پایین خاک (کمتر از PH 5) وجود دارد، توصیه می شود از سنگ آهک دولومیتی (کربنات کلسیم منیزیم) برای اصلاح سطوح pH برای کمک به جذب منیزیم استفاده شود.استفاده از ابزارهای سنجش اسیدیته خاک یک راه حل ساده و کاربردی برای اندازه گیری PH خاک شما ارائه می دهد و ضروری است که کارشناسان از این ابزار برای سنجش استفاده کنند.

 

آیا می توان از نمک اپسوم (Epsom) برای کمک به کمبود منیزیم استفاده کرد؟

خوشبختانه رفع کمبود منیزیم در گیاهان خانگی نسبتاً آسان و ارزان است. استفاده ساده از نمک اپسوم یک درمان موثر را فراهم می کند. یک قوطی اسپری از محلول 2 درصد نمک اپسوم ایجاد کنید و روزانه 4 الی 5 بار به مدت حدود یک هفته استفاده کنید.

با این حال، همیشه پیشگیری بهتر از درمان کمبود مواد مغذی است و بهترین راه برای انجام این کار این است که به صورت سالانه یک لایه کمپوست آلی غنی برای گیاهان خود تهیه کنید. این یک راه ساده و موثر برای اطمینان از اینکه گیاهان شما در طول سال منبع کافی مستمر منیزیم دارند، است.

نظارت بر پارامترهای اساسی مانند کنترل pH، دما و EC به سلامت گیاه کمک می کند.

 

منبع نوشته : وبسایت بلو لب